Abstract :Muhammed Mehdi el-Cevherî, eş-Şeyh Abhulhuseyn b. eş-Şeyh Muhammed Hasen’in oğludur. 1900 yılında dini ve edebi konumlarıyla bilinen bir aileden Necef’te doğdu. Babası el-Cevahiri ailesindendir ve Necef alimlerinden biridir. Annesi Kaşif el-Ğatta ailesine mensuptur. Bu aile Necef’te meşhur dini bir ailedir. Küçük yaşta Kur’an-ı Kerim’i okumayı öğrendi. Gençliğinden beri Arap edebiyatına özellikle de şiire bir meyli vardı. el-Beyan ve’t-Tebyin ve bir çok Arap şiir divanlarından okumaya başladı. Arap şiirlerinden birçoğunu ezberledi ve erken bir yaşta şiir söylemeye başladı. Irak şiirinin öncüsü oldu. el-Cevahiri özel olarak Irak şiiri genel olarak Arap şiirindeki yüksek konumdan faydalanmaya başladı. Günümüzde, onun kasideleri ve şiirdeki üslubu hakkında birçok araştırmalar yapılmıştır. el-Cevahiri’ye çeşitli lakaplar verilmiştir. Bunlardan en meşhuru “Arap Şiirinin Dahisi”, “Arap Şiirinin en büyüğü”, Asrımızın Mütenebbisi”, “Arap şiirinin emiri”. Şairin hayatı boyunca Irak’taki siyasi ve toplumsal şartlar istikrarlı değildi. Irak halkı bu şartlardan çok çekmişti. Özellikle de İngiliz işgalinden sonra şartlar daha kötü olmuştur. Geri kalmışlık, tahribat, harabe … Şair, siyasi, toplumsal ve edebi bir şahsiyet olarak ön plana çıkmıştır. Şiiri, duygular, kızgın, isyancı, tutucu, alaycı kelimelerle doludur. Şair hayatında acı tecrübelere dalmıştır. Irak’ın durumunun acısını içinde yaşamıştır. Bu durum onun şahsiyetine ve özellikle de şiirine etki etmiştir. Bunun için onun şiirini ve kasidelerinden birçoğunu hüzün ve keder ile dolu olarak görürüz. Buradan hareketle şiirindeki gazap olgusu üzerinde araştırma yaptık. Araştırma giriş iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde gazap kavramını dil ve ıstılah olarak ele aldık. Hayatı hakkında kısa bilgi verdik. Birinci bölümde el-Cevahirinin şairliğini ve şiirdeki üslubunu işledik. Aynı zamanda en önemli görevlerini ve şiirdeki en önemli hedeflerini zikrettik. İkinci bölümde el-Cevahiri’nin şiirinde gazap konularını ele aldık. Onları iki kısma ayırdık. Birinci kısımda İngiliz işgalinin yol açtığı siyasi konumla ilgili konuları, direniş olgusunu, toplumda hakim kadrolar ve siyasileri anlattık. İkinci kısımda ise toplumsal konular ve din adamlarına karşı gençlerin durumu ile söze başladık. Sonuç kısmanda, bu araştırmada ulaştığımız en önemli neticeleri sunduk. Keywords : el-Cevahiri, Şiir, Gazap, Irak, Direniş, Siyasi
