İKTİSADİ DÖNÜŞÜMÜN MEKANSAL YANSIMASI: KENTLEŞME
Authors : Fatma Kethudaoğlu
Pages : 87-101
Doi:10.31455/asya.430887
View : 11 | Download : 4
Publication Date : 2018-09-30
Article Type : Research
Abstract :Kentleşme, "sanayileşmeye ve ekonomik gelişmeye koşut olarak kent sayısının artması ve bugünkü kentlerin büyümesi sonucunu doğuran, toplum yapısında artan oranda örgütlenme, işbölümü ve uzmanlaşmaya neden olan bir nüfus birikim süreci” olarak tanımlanabilir. Bu süreç, ekonomik, sosyal ve teknolojik değişmeleri içermektedir. 1800’lerde dünya nüfusunun yalnızca % 2’si kentlerde yaşamaktayken 2000’li yıllarda bu oran % 50’nin üzerine çıkmıştır. Kentsel alanlarda nüfus yoğunluğunda meydana gelen artış yapısal değişime yol açmıştır. Kentleşme ve iktisadi kalkınma arasında yakın ilişkiler bulunmaktadır. Dengeli kalkınma sürecinde kentleşme, sanayileşme ile koşut gerçekleşirken kalkınmayı hızlandırıcı bir işlev üstlenmektedir. Dengesiz kentleşmede ise, siyasi, iktisadi ve çevresel alanda negatif dışsallıklar ortaya çıkabilmektedir. Gelişmekte olan ülkelerle özdeşen bu süreçte kentleşme deneyimi, çarpık kentleşme, adaptasyon sorunu, yapısal ve sosyal açıdan uyumsuz yerleşimler vb. sorunlar ile karakterize olmakta; sanayileşmenin etkisiyle çevre sorunları ortaya çıkmaktadır. Bu sorunlara çözüm bulunabilmesi, kentleşme sürecini düzenleyici politikaların uygulanması ile olanaklı olabilmektedir. Zamanla niteliği değişen kent olgusu ve kentleşme sürecini, yapısal değişim, göç ve sanayileşmeye vurgu yaparak yorumlamak uygun olacaktır. Bu tespitten hareketle çalışmada dünyada yapısal değişim ile kentleşme ve sanayileşme süreci, kalkınma ve kent olgusu açısından değerlendirilmiştir. Kentsel nüfustaki büyüme göç ve doğurganlık oranındaki artışlardan ileri gelmiş; göçler, kırsal nüfusun kentlerde sunulan eğitim, sağlık ve eğlence hizmetleri gibi avantajları elde etme arzusu ile gerçekleşmiştir. Sanayileşme, iktisadi büyüme ve yeni işlere yol açarak insanları şehirlere sürüklemektedir. Belirgin şekilde yüksek olan sosyal, çevresel ve iktisadi refah beraberinde eğitim, yönetim müdahaleleri ve sosyal reformlara yol açmaktadır.Keywords : Dengeli Kentleşme, Dengesiz Kentleşme, Yapısal Değişim