1980 Sonrasında Türkiye’de Sol Hareketler ve Sol Partiler
Authors : Mehmet Biçici, Deniz Doğru
Pages : 11-34
Doi:10.17067/asm.1379160
View : 38 | Download : 34
Publication Date : 2024-01-25
Article Type : Research
Abstract :Dünya siyaset arenasında sol ideolojisi, Fransız İhtilalinden sonra Fransa Meclisinde, meclis üyelerinin oturma şeklinden dolayı ortaya çıktığı varsayılmaktadır. Fransa Meclisinde kurulan parlamentoda başkanın sol tarafına hürriyeti benimseyenler, değişimi ve dönüşümü savunanlar, sağ tarafında ise değişim ve dönüşüm karşıtı olan ve üretim tekelini elinde tutanlar oturmuştur. 12 Eylül 1980 tarihinde yapılan askeri darbeyle birlikte Türkiye’de birçok siyasi parti kapatılmıştır. 1980 yılında askeri cunta, yönetimi siyasi iktidara bırakmak için genel seçimlere gitmiştir. 1980 genel seçimleri ile sağ kesimi temsil eden ve Turgut Özal liderliğindeki Anavatan Partisi iktidara gelmiştir. Bununla birlikte sol partiler bir çatı altında toplanmaya çalışmış ve kısmen de olsa başarılı olmuşlardır. 1992 yılında ise yeniden kurulan Cumhuriyet Halk Partisi, sol partileri kendi çatısı altında toplamak istemiş ancak başarılı olamamıştır. 1995 genel seçimlerini sağ kesimi temsil eden Refah Partisi liderliği göğüslemiştir. Sol partiler ise seçimin kaybedenleri olmuştur. 1999 genel seçimlerinde bir değişim yaşanarak lider parti olarak Demokratik Sol Parti çıkmıştır. Ancak DSP iktidar olacak kadar mecliste kürsü elde edemediğinden dolayı ANAP-MHP-DSP koalisyonuyla hükümet kurulmuştur. 2001 yılında kurulan ve kendisini sağ parti olarak nitelendiren Adalet ve Kalkınma Partisi 2002 genel seçimlerinden zaferle çıkmış ve tek başına iktidar olmuştur. 2002’den itibaren sağ kesimde bulanan Ak Parti siyasal iktidarı elinde bulundurmaktadır. Türkiye’de çok partili hayata geçişten itibaren siyaset arenasında siyasal iktidarı sağ ideoloji elinde tutmuştur. Askeri ihtilaller ile bu süreç sekteye uğrasa da ihtilallerden sonra tekrar siyasal iktidar olmuşlardır. Sol partilerin bir araya gelemeyişleri, tek çatı altında toplanamayışları ve iktidara gelemeyişlerinin irdelenmesi elzemdir.Keywords : Sol Partiler, 1980 Sonrası, Sol Hareketler. Abstract