- Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 5 Issue: 12
- OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA CİZVİT TARİKATININ YAYILMASINDA FRANSIZ ELÇİLERİN ROLÜ
OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA CİZVİT TARİKATININ YAYILMASINDA FRANSIZ ELÇİLERİN ROLÜ
Authors : Sevil Gözübüyük
Pages : 635-654
View : 6 | Download : 4
Publication Date : 2018-12-30
Article Type : Research
Abstract : Katolik Kilisesi 16. yüzyılda Protestan reformuna karşı bir hareket olarak kendi bünyesinde bir yenilenme hareketi başlatmıştır. Dominiken, Fransisken ve Cizvit tarikatı tarafından desteklenen bu hareket kiliseyi içinde bulunduğu kaotik durumdan kurtarmanın yanı sıra, Protestanlarla da mücadele içine sokmuştur. Katolik Hristiyanlığının İsa Cemiyeti de denilen Cizvit tarikatı başlangıçta Roma Katolik Kilisesi’nin tepkisiyle karşılaşmıştır. Fakat daha sonra sahip olduğu misyoner karakteri ve teşkilatlanma yapısıyla Katolik Kilisesi nezdinde önemli bir yere sahip olmuştur. Osmanlı topraklarındaki faaliyetlerine başlamalarından evvel, Osmanlı Devleti’nde Cizvit tarikatı mensuplarına yönelik menfi bir tutumun olduğunu söyleyebiliriz. Bu tutumun keskinleşmesinde İngiliz ve Venedik elçilerinin bilinçli politikalarının rolü de yadsınamaz. Bununla birlikte Cizvitler’in Osmanlı topraklarındaki insani yardım faaliyetleri ve özellikle çocuklara ve hastalara özen göstermeleri, haklarındaki olumsuz imajın değişmesine neden olmuştur. İlk olarak Fransız parlamentosu tarafından sürgün edilen Cizvitler Venedik’ten kovulmuş, Osmanlı Devleti’nde de benzer sorunlarla karşılaşarak birçok mensubu tutuklanmış ya da İstanbul’dan sürülmüştür. Hem Osmanlı Devletin’de hem de Avrupa’daki Cizvit karşıtı eylem ve söylemler karşısında zor durumda kalan Cizvitler, liyakatli ve yetenekli Fransız elçileri sayesinde ayakta kalarak misyonlarını sürdürebilmişlerdir. Doğudaki çıkarların savunulması görevini üstlenen Fransız elçiler, bu eylemleri nedeniyle sık sık Osmanlı devleti ile karşı karşıya gelmek durumunda kalmıştır. Tüm olumsuzluklara rağmen faaliyetlerini sürdürmekten geri kalmayan elçilerin bu eylemleri Cizvitler konusunda dikkate değer bir meseledir ve çalışmamızın esas konusunu teşkil etmektedir.Keywords : Osmanlı, Fransa, Cizvit, Fransız Elçiler.