SALAMùS-CONSTANTùA KENT PLANLAMASI ÜZERùNE YENù ARAúTIRMALAR: CARDO VE DECUMANUS
Authors : S. Hakan Öztaner
Pages : 199-214
Doi:10.1501/andl_0000000378
View : 4 | Download : 3
Publication Date : 2010-05-01
Article Type : Other
Abstract :-Özet: Salamis-Constantia kent planındaki yapıların birbirleriyle baølantısını saølayan caddelerin yerlerinin bilinmiyor oluûu, kent planlamasına yönelik araûtırmaların gerçekleûtirilmesini gerekli kılmıûtır. 2002-2010 yılları arasında Prof. Coûkun Özgünel baûkanlıøında yürütülen son dönem kazı çalıûmalarıyla Salamis antik kentinin önemli iki ana caddesi saptanmıûtır. Bu caddelerden cardo kentin kuzeyinde yer alan gymnasium, tiyatro, Roma Hamamı gibi kamu yapılarıyla güneyini birbirine baølarken, onu kent merkezinde dik kesen doøu-batı yönündeki cadde olan decumanus ise bir liman ve ticaret kenti olan Salamis’in deniz kıyısıyla iç kesimlerinin baølantısını saølamaktadır. Araûtırmalarımız sonucunda cardo’nun kuzeyinden decumanus’la kesiûtiøi noktaya kadarki 397 m’si ile decumanus’un batısından doøusuna 273 m uzunluøundaki kısmı saptanmıûtır. Cardo’nun kuzeyinde 4,70 m olan geniûliøi kesiûim noktasında 5,60 m’yi bulmaktadır. Buna karûılık decumanus’un geniûliøi 4,35 ila 4,50 m arasında deøiûmektedir. Arkeolojik kazılarda ele geçen bulgulara göre cardo’nun iki farklı yapım evresine iûaret eden üst üste döûenmiû iki döûeme zemini, decumanus’un ise tek evresi saptanabilmiûtir. Sütunlu cadde olarak inûa edilmiû olan cardo’nun ilk evresi M.S. 2. yüzyıla tarihlenebilmektedir. M.S. 4. yüzyıldaki büyük depremlerle yıkılan ve düzlemi bozulan sütunlu cadde, 2. evre olarak tanımladıøımız ikinci kat döûemesiyle yeniden kaplanarak onarılmıûtır. ùlk evresinde sütunlu cadde olan cardo’nun 2. evresinde sütunlarının iûlevlerini yitirdiøi, sütun aralarının yıkılan sütunlarına ait baûlık ve gövde parçalarının da kullanıldıøı moloz taû duvar örgüsüyle doldurulduøu tespit edilmiûtir. Mimari ve teknik özelliklerine göre cardo’nun 2. evresi ile benzerlik gösteren decumanus, cardo ile yakın tarihlerde inûa edilmiû olmalıdır. Her iki caddenin kesiûtiøi kavûak noktasında gerçekleûtirilen çalıûmalarda, caddelerin son kullanım döneminde, M.S. 7. yüzyılın ilk yarısındaki Arap akınlarına karûı inûa edilmiû geç dönem surlarının cardo ve decumanus üzerine inûa edilmiû olan iki kulesi ve giriû kapısı açıøa çıkarılmıûtır.Keywords : Salamis, Cardo, Sütunlu cadde