İki dünya arasındaki "Kapı". Tümülüslere ilişkin bir anımsatma
Authors : Orhan Bingöl
Pages : 1-16
Doi:10.1501/andl_0000000390
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2012-05-01
Article Type : Research
Abstract :Ölümlüleri bekleyen ölüm, er ya da geç onları bulur. Bu dünyadan öteki dünyaya geçiû hemen hemen tüm uygarlıklarda aynıdır. Ölüm, ölümsüzlük anlamına gelir. Kahramanlar ölünce ölümsüzleûirler. Krallar ölünce tanrılaûarak ölümsüzleûirler. Ve aslında insan da ölünce ölümsüzleûir. O artık yeniden doİacak ve sonsuza kadar yaûayacaktır. Onlara, ölümsüzlere layık bir "sonsuz yaûam” sunmak için ilk yapılacak olan, onlara layık bir "ev”dir. Tüm "ev”lerin manevi açıdan en önemli öİesi ise, öteki dünyaya, ölümsüzlüİe yapılan soyut geçiûin, somut sembolü olan kapı ve kapının olduİu cephedir. Kapıların, sadece mezar yapıları, ya da kaya mezarları gibi sürekli görülebilecek mezar tipleri dıûında, toprak altında kalacak mezarlarda da mevcut ve vurgulanmıû olmaları, onların ölümsüzlüİe, sonsuzluİa gidiûin, geçiûin bir göstergesi olduklarının diİer bir kanıtıdır. Bu gerçek, özellikle Bulgaristan ve Yunanistan’da ortaya çıkarılan tümülüs mezarlarında çok açık bir ûekilde görülebilmektedir. Eİer bu bir gelenekse ve ülkemizin Trakya sınırında bıçakla kesilmiû gibi bitmiyorsa, eİer kaçakçılardan kurtulmuû tümülüs kaldıysa ( ), Türkiye’deki tümülüs kazılarında en az mezar odasının içine olduİu kadar, ön cephesine ve kapısına da odaklanılmalıdır. Bu makalede ölümsüz tanrıların tapınaklarındaki kapılarla, ölümsüzleûtirilen kral ve kahramanların mezarlarındaki kapılar, ölümlülerin mezarlarının kapılarıyla karûılaûtırılarak onların önemi vurgulanmakta ve tümülüs kazılarında mezar yapılarının kapı ve dıû cephelerine özel önem verilmesi konusuna dikkat çekilmektedirKeywords : mezar odası, yalancı kapı, tümülüs