- Anasay
- Vol: 0 Issue: 22
- SOSYO-KÜLTÜREL DEĞİŞİM SÜRECİNDE ALANYA YÖRÜKLERİNDE EVLİLİKLE İLGİLİ ÂDETLER VE İNANIŞLAR...
SOSYO-KÜLTÜREL DEĞİŞİM SÜRECİNDE ALANYA YÖRÜKLERİNDE EVLİLİKLE İLGİLİ ÂDETLER VE İNANIŞLAR
Authors : Özlem Ünalan
Pages : 177-212
Doi:10.33404/anasay.1184499
View : 5 | Download : 3
Publication Date : 2022-11-30
Article Type : Research
Abstract :Evlilik, insan neslinin devamında ve aile hayatının başlangıcında önemli bir rol oynayan, akrabalık ilişkilerinin kurulduğu sosyal bir müessesedir. Tıpkı ölüm ve doğum gibi insan hayatındaki üç önemli geçiş dönemlerinden birini oluşturur. Gelenek, göreneklerle ve halk inanışlarıyla bütünleşen evlenme merasimleri bu yönüyle halk kültürünün bir parçasını teşkil eder. Yöreden yöreye bazı farklılıklar gösterse de kız isteme, söz, nişan, düğün gibi Türk kültüründe evlilikle ilgili ortak törenler mevcuttur. Evlilikle ilgili törenler halkın kültürel değerlerini, mutluluklarını, inançlarını ve bunlarla birlikte pek çok ritüeli barındırır. Yörük geleneğinin birtakım değişimleriyle devam ettiği Alanya’da da evlilikle ilgili âdet ve inanışlar, geçmişten günümüze canlı bir biçimde yaşamaktadır. Özellikle merkeze uzak dağ köylerinde ve yayla kesimlerinde yörük geleneğine uygun evlenme merasimleri gerçekleştirilmektedir. Diğer taraftan modern hayatın getirdiği yaşam tarzı, sosyal ve ekonomik şartlar; sosyal hayatın birçok sahasında olduğu gibi evlilikle ilgili âdetlerde de birtakım değişimlere sebep olmuştur. Başta Rusya ve Ukrayna olmak üzere farklı ülkelerden gelen vatandaşların Alanya’ya yerleşmesi, turizm, iş göçü, eğitim vb. durumlar Alanya evlenme âdetlerini hızla değiştirmiştir. Bu çalışmada Alanya yörüklerinin evlilik öncesindeki, evlilik esnasındaki ve evlilik sonrasındaki âdetlerine, evlilikle ilgili halk inanışlarına ve bunlarla ilgili uygulamalara yer verilmiştir. Ayrıca Alanya yörük yaşam geleneğinde ve göçebe yaşam tarzında meydana gelen değişimlerin Alanya evlilik gelenekleri üzerindeki etkilerinden söz edilmiştir. Bu doğrultuda eski geleneğe uygun evlilik merasimleri ile kültürel değişim sebebiyle unutulmaya başlanan evlilik âdetlerine değinilmiştir. Bu çalışma hazırlanırken saha çalışması yapılmış, derleme esnasında görüşme ve gözlem teknikleri kullanılmış katılımlı ve katılımsız gözlemlerde bulunulmuştur. Çalışmada yazılı kaynaklarda yer alan bilgilerin yanı sıra saha çalışması neticesinde elde edilen bilgiler yer almıştır.Keywords : Âdet, Alanya, Düğün, Evlilik, Yörük Geleneği.