ATATÜRK DÖNEMİ’NDE TÜRK ARKEOLOJİSİ
Authors : Şükrü Ünar
Pages : 129-148
Doi:10.33404/anasay.649449
View : 10 | Download : 9
Publication Date : 2020-02-29
Article Type : Research
Abstract :Arkeoloji, insanın eski çağlarda oluşturduğu maddesel ürünleri incelemek suretiyle geçmişimizi aydınlatmaya çalışan bilim dalıdır. Türkiye topraklarındaki kazı çalışmalarının temeli XIX. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti Dönemi’nde başlayan bilimsel, siyasi ve askeri amaçlar doğrultusunda yapılan seyahatler ile atılmıştır. Arkeoloji bilimi Avrupa kıtasında doğmuş ve gelişmiş bir bilim dalıydı. Bu nedenle Türkiye topraklarında yapılan ilk arkeolojik kazılar yurt dışından gelen yabancı arkeologlar tarafından yürütülmüştü. Osmanlı Devleti’nin son döneminde Anadolu topraklarında yabancı bilim insanları tarafından temelleri atılan Türk Arkeolojisi, Türkiye Cumhuriyeti Döneminde M. Kemal Atatürk’ün çabaları ile büyük bir gelişme göstermiş ve Avrupa ile rekabet edebilecek seviyeye ulaşmıştır. Türk Arkeolojisini geliştirmek için Cumhuriyetin ilk yıllarında M. Kemal’in emriyle 1931 yılında Türk Tarih Kurumu, 1934 yılında Türk Arkeoloji Enstitüsü gibi kurumlar kurulmuştur. Kalifiye eleman sıkıntısını gidermek için önce İstanbul Üniversitesi’nde Arkeoloji Kürsüsü kurulmuş daha sonra 1936 yılında Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi açılarak eğitim alanındaki eksiklikler giderilmeye çalışılmıştır. Bu eğitim kurumlarında çalıştırılmak üzere yurt dışından özellikle Nazi Almanya’sından kaçan Musevi kökenli bilim adamları Türkiye’ye davet edilmiştir. Bu makale Atatürk Dönemi olarak adlandırılan 1923-1938 yılları arasında Türkiye topraklarında Türk bilim insanları tarafından yürütülen kazı çalışmaları ile bu kazı çalışmalarının Türk arkeolojisine olan katkılarını ortaya koymaya çalışacaktır.Keywords : Türk Arkeolojisi, Atatürk Dönemi kazılar