TÜRK KÜLTÜRÜNDE ATIN ÖNEMİ VE ATA SPORLARIMIZDAN ATLI CİRİT OYUNU
Authors : Uğur Karcioğlu
Pages : 167-198
View : 6 | Download : 4
Publication Date : 2017-11-30
Article Type : Research
Abstract :Tarihin kendi sosyal şartlarını esas alırsak, atın evcilleştirilmesi ile atın bir binek aracı olarak kullanılması, Çağımızdaki motorlu araçların kullanımıyla eş değerdir. Çünkü çağımızda motorlu araçlara hâkim olanlar tarihe yön veriyorlarsa, eskiden ata sahip olanlar da kendi devirlerinde aynı güce sahiptiler. Ural-Altay kavimlerinin dünya tarihi bakımından iki önemli rolleri olmuştur. Bunlardan biri "at yetiştiriciliği” ikincisi de "demiri işleme teknikleri” dir. Buradan yola çıkarak görüyoruz ki Türklerde at çok önemli bir yer tutuyor. Orhun ve Yenisey kitabelerinde "yılkı”, "at”, bugünkü Türk lehçelerinde ise "at”,"yılkı/cılkı/çılgı” şeklinde ifade ediliyor. Hatta Türklerin kullanmış oldukları on iki hayvanlı Türk takviminde de at, bir yılın adıdır. Hunların ise at besledikleri ve ekonomilerinin büyük çapının ata dayandığı ve Çin’e gönderilen hediyelerin büyük bölümünü atların oluşturduğu bilinmektedir. Türkler, efsanelerinde, türkülerinde, kaya resimlerinde, kurganlarında, şahıs ve yer adlarının yanı sıra cirit oyunu gibi birçok sporlarında dahi atı kullanmışlardır. Atlı cirit sporu o günlerden bu günlere gelmiş olmasına rağmen Türkiye çapında istenilen düzeyde yayılım sağlayamamıştır. Ancak günümüz okullarında cirit atlarının bulunduğu yerlere gezi düzenleyip çeşitli aktiviteler yaparak ve okullarda yaya ciriti oynatarak bu sporun tanınıp gelişmesi sağlanabilir.Keywords : Türk Kültürü, At, Spor, Cirit, Orta Asya