SEFERBERLİĞİN İLANINDAN SARIKAMIŞ HAREKÂTI’NA KADARKİ GELİŞMELERDE HAFIZ HAKKI BEY
Authors : Pir Murat Sivri
Pages : 13-50
View : 5 | Download : 4
Publication Date : 2017-11-30
Article Type : Research
Abstract :Makedonya’da bulunduğu sıralarda İttihat ve Terakki Cemiyeti saflarına katılan Hafız Hakkı Bey, II. Meşrutiyet’in ilanında büyük yararlılıklar gösterdi. Bu sebepledir ki kısa zamanda İttihat ve Terakki Cemiyetinin en önemli simalarından biri haline geldi. 31 Mart İsyanının bastırılmasında da etken bir isim olan Hafız Hakkı Bey, ordunun gençleştirilmesinden sonra 11 Ocak 1914’de Genelkurmay İkinci Başkanlığına atandı. 2 Ağustos 1914’de ise seferberliğin ilan edilmesiyle oluşturulan Karargâh-ı Umumi ’de Reis-i Sanilik makamına getirildi. Hafız Hakkı Bey’in bu makamda bulunduğu süre boyunca temel mesaisi Almanların biran önce Osmanlı Devleti’ni savaşa sokmaya yönelik çabalarına mani olmaktı. 2 Ağustos’ta seferberliğin ilan edildiği gün aynı zamanda Almanya ile bir gizli ittifak antlaşması imzalanmıştı. Bu antlaşma gereği Osmanlı Devleti’nin derhal Almanya yanında savaşa girmesi gerekiyordu. Fakat Osmanlı Devleti’nin seferberlik hazırlıklarının tamamlanmadığını ileri süren Hafız Hakkı Bey ve Karargâh-ı Umumi ’deki diğer Türk subayları, bu hükme şiddetle karşı çıkarak Osmanlı Devleti’nin savaşa girişini geciktirmeye çalıştılar. İlkbahara kadar savaşa girmeme düşüncesini savunan Hafız Hakkı Bey çeşitli dönemlerde hazırladığı savaş planlarında da bu fikri ileri sürdü. Fakat Karadeniz olayının patlak vermesiyle tüm bu faaliyetler boşa çıktı ve Osmanlı Devleti, Rusya ile savaşa tutuldu. Osmanlı Devleti’nin savaşa girişinden sonra Hafız Hakkı Bey’in görüşleri hızla değişti ve savaş yanlısı bir tutum izlemeye başladı. Özellikle Kafkas cephesinde Ruslara karşı bir taarruz hareketinin başarılı olacağını düşünen Hafız Hakkı Bey, Kasım ayından itibaren buraya yönelik harekâtın esaslarını belirlemeye başladı. Daha sonra bu taarruz hareketini icra edecek olan III. Ordu mıntıkasını teftişe giden Hafız Hakkı Bey, kışın çetin şartlarına rağmen taarruz harekâtının yapılabileceğine dair merkeze olumlu raporlar gönderdi. Hafız Hakkı Bey’in bu tutumu Sarıkamış Harekâtının ve nihayetinde faciasının yaşanmasına neden oldu.Keywords : Hafız Hakkı Bey, Karargâh-ı Umumi, Sarıkamış