- Amisos
- Vol: 5 Issue: 9
- DARA (ANASTASIOPOLIS) VERİLERİ IŞIĞINDA YUKARI MEZOPOTAMYA’DA GEÇ ROMA-ERKEN BİZANS DÖNEMİ PHOKAIA K...
DARA (ANASTASIOPOLIS) VERİLERİ IŞIĞINDA YUKARI MEZOPOTAMYA’DA GEÇ ROMA-ERKEN BİZANS DÖNEMİ PHOKAIA KIRMIZI ASTARLI SERAMİKLERİ
Authors : Murat Tosun
Pages : 343-361
Doi:10.48122/amisos.801155
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2020-12-29
Article Type : Research
Abstract :Dara (Anastasiopolis), Yukarı Mezopotamya’da Mardin ilinin 30 km güneydoğusunda yer alan ve son yıllarda yapılan araştırmalar ile bize oldukça önemli bulgular sunan bir yerleşimdir. Kentte 1986’dan bugüne kadar yapılan kazı çalışmalarında ele geçen materyallerden çok azı yayın odaklı sunulmuştur. Sadece Dara’da değil Yukarı Mezopotamya’da da Phokaia Kırmızı Astarlı Seramikler hakkında oldukça az çalışma yapılmıştır. Dara’da çok çeşitli seramik buluntu grupları arasında özellikle hakkında en çok fikir sahibi olduğumuz Phokaia Kırmızı Astarlı Seramikleri, Yukarı Mezopotamya’daki varlığı ile yayılım alanının genişlemesi açısından oldukça önemli bilgiler sağlamaktadır. Geç Roma-Erken Bizans Dönemi’nde Akdeniz Havzasında hemen hemen her yerleşim biriminde görülen Phokaia Kırmızı Astarlı Seramikler, mevcut kazı buluntuları ışığında Suriye Bölgesi’nde Yukarı Mezopotamya’ya oranla daha fazla ele geçmektedir. Bu seramikler, Dara verileri ışığında Yukarı Mezopotamya’da da sevilerek kullanım görmüş örneklerdir. Ayrıca, şu ana kadar dönemi içerisinde (5-7. yüzyıl) bir Sasani yerleşimi olan Nisibis’te de (Nusaybin) görülen Phokaia Kırmızı Astarlı seramiklerin büyük olasılıkla yakın komşusu Dara’dan buraya ticaret yoluyla götürülmüş olduğunu düşündürmektedir. Çünkü, Dara özellikle 6. yüzyılda bir sınır garnizonu olması yanı sıra doğudan-batıya ve batıdan-doğuya malların girip çıktığı bir gümrük noktasıdır. Bu bilgiler ışığında özellikle "İpek Yolu” üzerinde yer aldığı da bilinen Dara’nın sadece doğudan gelen malların bir gümrük noktası olmayıp aynı zamanda batıdan giden mallarında gümrük görevini üstlendiği anlaşılmaktadır. Bu durum, Geç Roma-Erken Bizans Dönemi’nde Akdeniz’de yoğun olarak kullanım gören Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiklerin deniz ticareti yanı sıra kara taşımacılığıyla da çok uzak diyarlara kadar ulaştırıldığını ortaya koymaktadır.Keywords : Dara (Anastasiopolis), Yukarı Mezopotamya, Phokaia Kırmızı Astarlı Seramiği, Ticaret, Geç Roma-Erken Bizans Dönemi