- Akdeniz Sanat
- Vol: 13 21. Uluslararası Ortaçağı ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştımaları Sempozyumu Bildirileri
- Bilinmeyen Bir Selçuklu Kitabesinin Düşündürdükleri
Bilinmeyen Bir Selçuklu Kitabesinin Düşündürdükleri
Authors : Muhammet Arslan
Pages : 557-562
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2019-10-01
Article Type : Research
Abstract :Konya’nın Karatay ilçesi Karaaslan Dede Mahallesi’ndeki Taşra Karaaslan Büyük Camii’nde Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıçarslan’ın adının geçtiği bir Selçuklu kitabesi bulunur. Kitabenin hangi yapı türüne ait olduğu anlaşılmaz. Bunun Konya’daki bir Selçuklu yapısına ait olduğu ve yıkılması ile bugünkü yerine konulduğu düşünülmektedir. Cami üzerinde bulunması ise bunun bir camiden buraya nakledildiği fikrini düşündürmektedir. Belki de aynı yerde bulunan Selçuklu camisi yıkılmış ve yerine şimdiki cami yapılarak bir duvarında da kitabesi korunmuş olmalıdır. Kitabenin hangi Selçuklu yapısına ait olabileceği konusunda akla ilk 1272 tarihli Caca oğlu Nureddin Bey’in vakfiyesi gelmektedir. Şöyle ki; Cacaoğlu Nureddin Bey, vakıflarının sınırlarını belirlerken "Konya şehrinin dışarısında, Arslan Köyü’ne ait caminin….” şeklindeki ifadesi ile bizi Konya şehir surlarının dışında inşâ edilmiş bir caminin varlığından haberdar etmektedir. Biz bu kitabenin Cacaoğlu Nureddin Bey’in 1272 tarihli vakfiyesinde bildirdiği camiye ait olduğu kanısındayız. Aynı camiye bu kez 1483 tarihli Karaman Eyaleti Vakıf Tahrir Defteri’nde rastlarız. Ancak burada "Karaaslan Mahallesi Mescidi” ve "Karaaslan Mescidi” şeklinde iki ayrı yapıdan bahsedilir. Bu durum "Taşra Karaaslan Camii”nin varlığını teyit ettiği gibi, akla şehir surları içindeki "İç Karaaslan Mescidi”ni de getirir. Başka bir deyişle, bunun "İç” olarak nitelendirilmesi, bir de "Dış”, yani "Taşra”da, şehir surlarının dışında inşâ edilmiş bir benzerinin olduğunu düşündürür. Nitekim Caca oğlu Nureddin Bey’in "Konya şehrinin dışarısında…” ifadesi bunu doğrular niteliktedir. Söz konusu II. Kılıçarslan dönemine ait kitabenin yukarıda zikredilen vakfiye ve vakıf tahrir defterinde belirtilen "Taşra Karaaslan Camii”ne ait olduğu ve bunun İç Karaaslan Mescidi ile birlikte II. Kılıçarslan döneminde aynı bâni tarafından yaptırıldığı kabul edildiğinde, İç Karaaslan Mescidi için bâni olarak teklif edilen Vezir Necmeddin Karaaslan’ın durumu/yaşamı tartışmalı hale gelmektedir. Bu bildiride, II. Kılıçarslan dönemine ait kitabeden hareketle Vezir Necmeddin Karaaslan’ın "İç ve Taşra Karaaslan” yapılarıyla olan bağlantısı hakkındaki fikirler tartışılacaktırKeywords : Konya, Selçuklu, Cami, Karaaslan, Cacabey