- Akademik Sanat
- Sayı: 19
- KATILIMCI SANAT YAKLAŞIMININ DİJİTAL SANATA YANSIMALARI: ÖZNE VE MEKÂNIN MUĞLAK İKTİDARI
KATILIMCI SANAT YAKLAŞIMININ DİJİTAL SANATA YANSIMALARI: ÖZNE VE MEKÂNIN MUĞLAK İKTİDARI
Authors : Abdulkerim Karaoğlu, Sebla Arin Ensarioğlu
Pages : 43-59
View : 171 | Download : 189
Publication Date : 2023-08-31
Article Type : Research
Abstract :Sanat toplumsal, sosyal, kültürel, ekonomik birçok etkene bağlı olarak değişim ve gelişim gösterir. Sanatın geçirdiği bu süreç boyunca farklı düşünsel altyapıları olan çeşitli sanatsal fikirler ve yaklaşımlar üretilir. 20. yüzyılın başlarında sergi mekanının gözlemleyicisi olan özne ve sanat nesnesi arasındaki mesafeyi daraltarak yok etmeyi önceleyen katılımcı sanat yaklaşımı da bu yaklaşımlara örnektir. Sanatın bünyesinde yaşanan bu değişimler o sanatın üretildiği toplumdaki insanları da sanatsal ürünün çağrışımları ve anlatımlarıyla dönüştürür. Sanata benzer biçimde gelişim gösteren bir varlık olarak insan, kendisini geliştirdikçe yaşadığı çevreyi de dönüştürür. Genel anlamıyla teknoloji olarak adlandırılabilen bu gelişim süreci insanın gündelik yaşantısına, yaşam pratiklerine, kültürüne, çevresine etki eder. İnsanın ürünü olup yine insanlar için üretilen sanatsal pratikler de bulunduğu zaman diliminde gerçekleşen teknolojik gelişmelerden payını alır. Teknolojinin gelişmesi sanatı farklı zaman dilimlerinde üretim açısından etkilese de özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra bilgisayarın icadının getirdiği yenilikler sanatta yeni bir yöntem, yaklaşım ve boyut kazandırarak dijital sanatı doğurmuştur. 1950’li yıllardan günümüze değin gelişen teknoloji sanatta üretime yardımcı bir eleman olmaktan çıkarak dijital sanat bağlamında, tabiri caizse, sanatın ve sanatsal üretim pratiklerinin merkezine yerleşir. Bilgisayar temelli olarak gelişen bu durum, sanatsal pratiklerin üretim ve tüketiminde yer alan sanatçı, eser, mekân ve özne paydaşlarına bilgisayarı da dahil ederek yeni bir sistemin, düzenin ve iktidarın oluşumunu tetikler. Bu yeni ve çok paydaşlı iktidar artık mutlak değil, olabildiğince muğlaktır.Keywords : Özne, mekân, katılım, dijital sanat