MÜZELERDE ÖNLEYİCİ KORUMA: TEMEL YAKLAȘIMLAR VE GELİȘİMİ
Authors : Fatma Sezin Doğruer
Pages : 121-134
View : 12 | Download : 8
Publication Date : 2019-06-30
Article Type : Research
Abstract :ICOM Müzecilik Etik Yasası’na (2006) göre "korumaları altındaki koleksiyonlar için –ister depoda ya da sergideyken, ister bir yerden bir yere ta ș ındıkları sırada– koruyucu bir ortam olu ș turup bu ortamı korumak” müzelerin önemli görevleri arasında yer almaktadır. "Yapı malzemelerinin ve objelerin bozulma hızı ve oranının yava ș latılması, malzemelerin istikrarının sa ğ lanması ve bozulmaya neden olan faktörlerin azaltılması için alınması gereken koruyucu önlemler bütünü” olarak tanımlanan önleyici koruma çalı ș maları ile koleksiyonun maruz kaldı ğ ı bozulma etkenlerinin engellenmesi, sınırlandırılması veya minimum düzeye çekilmesi; bu ș ekilde gün içinde algılanamayan fakat zaman içerisinde birikerek ço ğ alan bozulmalar ve aniden geli ș en büyük hasarlar önlenebilmekte veya sınırlandırabilmektedir. Bu bozulma etkenleri, fiziksel kuvvetler, hırsızlık ve vandalizm, yangın, su, zararlılar, kirletici maddeler, uygun olmayan ı ș ık, morötesi ve kızılötesi ı ș ınlar, uygun olmayan sıcaklık ve ba ğ ıl nem ile bilgi ve önem kaybı olarak belirtilmektedir. Dünyadaki korumaya dair çalı ș malarda 1960’lı yıllara do ğ ru bozulmaları önlemeye dair bilinç olu ș maya ba ș lamı ş tır. Yıllar içerisinde uluslararası alanda geçerlili ğ i olan kurumlar, uluslararası koruma örgütleri ve koruma enstitüleri tarafından çalı ș ma grupları olu ș turulmu ș ; kongreler düzenlenmi ș ; uyulması gereken standartlar belirlenmi ș ; yayınlar ve el kitapları hazırlanmı ș tır. Türkiye’de ise devlet müzelerinde, eserlerin konservasyon i ş leri ve önleyici korumaya yönelik uygulamalar müzelerdeki laboratuvar birimleri veya Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarları tarafından yürütülmektedir. Çok yönlü bir çalı ș ma olan önleyici korumada zaman içerisinde geli ș en anlayı ș lara ba ğ lı olarak de ğ i ș en uygulamalar ile gerek tasarım a ș amasında gerekse sonradan yapılacak düzenlemelerde eserlerin bozulmasının önlenmesi veya sınırlandırılması sa ğ lanabilecektir.Keywords : Koruma, önleyici koruma, bozulma etkenleri, müzecilik, müze