- Akademik Hassasiyetler
- Vol: 8 Issue: 16
- NÂZIM HİKMET ŞİİRLERİNDE TARİHİN YENİDEN KURULMASINDA TASAVVUFİ SÖYLEMİN DÖNÜŞÜMÜ
NÂZIM HİKMET ŞİİRLERİNDE TARİHİN YENİDEN KURULMASINDA TASAVVUFİ SÖYLEMİN DÖNÜŞÜMÜ
Authors : Aybige Başeğmez Çetin
Pages : 175-196
View : 9 | Download : 6
Publication Date : 2021-08-30
Article Type : Research
Abstract :Mistisizm ve onun İslam düşüncesi çerçevesindeki yorumu olan tasavvuf, bireyin beşerî benliğinden, nefsinden vazgeçerek mutlak birliğe kavuşulabileceği inancına dayanmaktadır. Dinî ve manevi alana dâhil olan tasavvuf sadece ilahi varlığa kavuşma arzusu bağlamında kalmamış, toplumsal hayatı da etkilemiştir.Türk edebiyatında modernleşme döneminden önce kopmaz bağlarla sürmüş olan tasavvufi etki, Tanzimat döneminden itibaren edebiyatın dünyevîleşmesi ile azalmıştır. Böylelikle toplumsal hafızada büyük izler bırakan tasavvuf, yaygın eğilim olma özelliğini kaybetse de modernleşme devri Türk edebiyatı içinde kültürel kopuştan sonra yorumlanarak dönüşmüş ve yeniden inşa edilmiştir. Bu açıdan tasavvufi söylemin; kültürel ilişkiler, geleneğin yorumlanması ve kültürel kimlik gibi konuların ortak noktası olan toplumsal hafıza ve kültürel bellek kavramlarıyla ilişkilendirilerek değerlendirilmesi uygundur. Bu kavramlar ışığında, şiirlerdeki tasavvufi etkinin gelenekten büyük oranda değiştiği, dönüştüğü ve farklı yaklaşımlara göre tekrar tekrar yorumlandığı görülmektedir. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında tasavvufun en dikkat çekici dönüşümlerinden biri, tasavvufla en ilgisiz görülen eğilim olan Toplumcu Gerçekçilikte gerçekleşmektedir. Bu çalışmada Toplumcu Gerçekçiliğin önder ismi Nâzım Hikmet Ran’ın şiirlerindeki tasavvufi/mistik eğilimin sebepleri ve yansımaları incelenecektir.Keywords : Tasavvuf, Cumhuriyet dönemi Türk şiiri, toplumsal hafıza, Nazım Hikmet, Toplumcu Gerçekçilik