- Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
- Vol: 18 Issue: 2
- ANKETLERDE DERECELEME TÜRÜ TEPKİ KATEGORİLERİNİN YANITLAYICILAR TARAFINDAN ALGILANMA BİÇİMLERİ...
ANKETLERDE DERECELEME TÜRÜ TEPKİ KATEGORİLERİNİN YANITLAYICILAR TARAFINDAN ALGILANMA BİÇİMLERİ
Authors : Esin BAĞCAN BÜYÜKTURAN
Pages : 667-680
Doi:10.17240/aibuefd.2018.18.37322-431415
View : 17 | Download : 4
Publication Date : 2018-06-06
Article Type : Research
Abstract :Anketler, sosyal bilimler araştırmalarında yaygın olarak kullanılan; kısa zamanda çok sayıda yanıtlayıcıya ulaşabilme imkânı tanıyan, hazırlanması ve puanlanması kolay olan ölçme araçlarıdır. Ancak anket geliştirirken araştırmacıların gözden kaçırdığı bazı noktalar, araştırma sonuçlarını olumsuz etkileyebilmektedir. Anketlerin hazırlanması aşamasında üzerinde durulması gereken önemli noktalardan biri tepki kategorilerinin net, herkes tarafından aynı anlama gelen, örtüşmeyen ifadelerden oluşmasıdır. Tarama modelinde yürütülen bu çalışmada anket maddelerinin tepki kategorilerinde yaygın olarak kullanılan; sıklık, zaman, miktar ve mesafe bildiren ifadelerin yanıtlayıcılar tarafından nasıl algılandığını belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda yanıtlayıcılara anlamca kapalı olan; "nadiren”, "çok uzak”, "az” gibi derecelendirme sözcükleri ile oluşturulmuş tepki kategorileri içeren bir anket, daha sonra da sayısal olarak derecelendirilmiş tepki kategorileri içeren ikinci bir anket verilmiştir. Yanıtlayıcıların ilk ankette verdiği yanıtlar ile ikinci ankette verdiği yanıtların frekansları sayılarak çapraz tablolar ile eşleştirilmiş, kategoriler arası uyuma Kappa istatistiği ile bakılmıştır. böylece yanıtlayıcıların ilk ankette verilen tepki kategorilerine sayısal olarak yükledikleri anlamlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmanın bulguları yanıtlayıcıların sayısal olarak ifade edilmeyen, "nadiren”, "çok uzak”, "az” gibi ifadeleri birbirlerinden farklı algıladıklarını göstermektedir. Yanıtlayıcılar zamanı, sıklığı, miktarları ve mesafeleri birbirlerinden farklı nitelendirdikleri için ölçme araçlarında kişiden kişiye göre değişebilecek ifadelerin yer alması sonuçların objektifliğine zarar verecektir. Bunu engellemek için olabildiğince net, herkes için aynı anlama gelen ve mümkünse sayısallaştırılmış tepki kategorilerine yer verilmesi önerilebilir.Keywords : tepki kategorileri, anket, dereceleme türü maddeler