- Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care
- Vol: 16 Issue: 3
- COVİD-19 PANDEMİ SÜRECİNDE ANNE–BABA STRESİNİN 2-4 YAŞ ÇOCUKLARIN YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ...
COVİD-19 PANDEMİ SÜRECİNDE ANNE–BABA STRESİNİN 2-4 YAŞ ÇOCUKLARIN YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ
Authors : Selda Yörük, Fatma Ersin
Pages : 475-484
Doi:10.21763/tjfmpc.1051193
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2022-09-26
Article Type : Research
Abstract :Giriş: Çalışmanın amacı; COVID-19 salgını sürecinde 2-4 yaş çocuğu olan ebeveynlerin algılanan stres, çocuk yaşam kalitesi ile çocuklarda gözlemlenen ruhsal davranışlar ve sosyodemografik özellikler arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Yöntem: Kesitsel tipteki çalışmada, olasılıksız örneklem seçimi yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak; tanımlayıcı veri kayıt formu, algılanan stres ölçeği (ASÖ), çocuklar için yaşam kalitesi ölçeği (ÇİYKO) kullanılmıştır. ÇİYKO; fiziksel sağlık toplam puanı (FSTP), psikososyal sağlık toplam puanı (PSTP), çocuklar için yaşam kalitesi ölçeği toplam puanı (ÇİYKOTP) alt boyutlarından oluşmaktadır. Veriler Google Form aracılığıyla online anket ile toplanmıştır. Bulgular: Çalışmaya 458 ebeveyn katılmış olup, %86,5’i anne, yaş ortalaması 31.73±5.15 ve %64,2’si üniversite ve üstü eğitime sahiptir. Çocukların %37,6’sı 4 yaşında ve %53,9’u kız’dır. Üniversite mezunu babaların çocuklarına göre, lise ve altı eğitim durumuna sahip babaların çocuklarında PSTP ve ÇİYKOTP ortalaması anlamlı olarak daha yüksek saptanmıştır. Ayrıca çalışan ebeveynin çocuklarında, çalışmayan ebeveynlerin çocuklarına göre PSTP ortalaması anlamlı olarak yüksektir (p<0.05). Çok değişkenli analizde; algılanan stres puanını öngörmede anlamlı olan değişkenler; ailesine bulaş kaygısının olması (β: -0,258, p<0,001), sinirlilik (β: 0,124, p<0,01), ebeveynin anne olması (β: -0,094, p=0,032), çocuğu yanındayken sosyal medya ya da TV haberleri karşısındaki tepkilerini kontrol etme (β: -0,100, p=0,021)’dir. FSTP puanını öngörmede anlamlı olan değişkenler; korkulu rüya/kabus (β: -0,099, p=0,037), çocuğu yanındayken sosyal medya ya da TV haberleri karşısındaki tepkilerini kontrol etme (β: 0,121, p=0,009)’dir. PSTP puanını öngörmede anlamlı olan değişkenler; babanın eğitimi (β: -0,142, p=0,001), sinirlilik (β: -0,093, p=0,046), uyku bozukluğu (β: -0,119, p=0,01), korkulu rüya/kabus (β: -0,131, p=0,003), kıskançlık (β: -0, 110, p=0,026), anti sosyal davranış (β: -0,162, p<0,001), sık el yıkama (β: -0, 146, p=0,001)’dir. ÇİYKOTP puanını öngörmede anlamlı olan değişkenler; babanın eğitimi (β: -0,133, p=0,002), yeme değişikliği (β: -0,104, p=0,030), korkulu rüya/kabus (β: -0,121, p=0,007), kıskançlık (β: -0, 117, p=0,019), anti sosyal davranış (β: -0,122, p=0,008), sık el yıkama (β: -0, 139, p=0,002), çocuğu yanındayken sosyal medya ya da TV haberleri karşısındaki tepkilerini kontrol etme (β: 2,116, p=0,035)’dir. Sonuç: Pandemi sürecinde ebeveynlerin yaşadıkları stres çocukların yaşam kalitesini etkilemektedir.Keywords : ebeveyn stresi, yaşam kalitesi, çocuk