- Atatürk Yolu Dergisi
- Vol: 15 Issue: 58
- AMERİKAN BELGELERİNE GÖRE MONDROS MÜTAREKESİ’NDEN 1929 DÜNYA EKONOMİK BUHRANI’NA KADAR TÜRKİYE’DE PA...
AMERİKAN BELGELERİNE GÖRE MONDROS MÜTAREKESİ’NDEN 1929 DÜNYA EKONOMİK BUHRANI’NA KADAR TÜRKİYE’DE PARA POLİTİKASI
Authors : Melek Öksüz
Pages : 0-0
Doi:10.1501/Tite_0000000444
View : 16 | Download : 10
Publication Date : 2016-01-28
Article Type : Research
Abstract :OsmanlıDevleti, 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşması’nıimzalayarak Birinci Dünya Savaşı’ndan çekilmiştir. İtilaf devletleri ise bu anlaşmaya dayanarak Osmanlıtopraklarınıkısa sürede işgal etmişlerdir. Böylece OsmanlıDevleti’nin siyasi varlığıfiilen son bulmuştur. Ancak Türk milleti, siyasî bağımsızlığınıelde etmek için giriştiği Millî Mücadeleyi kazanmışve millet egemenliğine dayanan yeni bir Türk devleti kurmayıbaşarmıştır. Bununla birlikte Yeni Türkiye, birçok bakımdan Osmanlı’nın devamıniteliğindedir ve onun bıraktığısosyal, ekonomik, siyasî vb. sorunlara çözüm getirmek zorunda kalmıştır. Siyasi bağımsızlığın kazanılmasının ardından ekonomik bağımsızlığısağlamak için de önemli adımlar atılmışve ekonomide millî bir politika takip edilmeye çalışılmıştır. Ekonomik bağımsızlığın simgelerinden olan millî paranın basılmasıbu doğrultuda atılan adımlardan birisidir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, 1924’te ilk madeni parayı, 1927’de ise ilk kâğıt parayıbasmıştır. Bu süreçte paranın değerinin korunmasına da dikkat edilmişve paranın yabancıparalara göre değerini korumak amacıyla 1927’de borsa ile ilgili bir de talimatname yayınlanmıştır. Bütün bu süreci, ABD yakından takip etmiştir. İstanbul’daki diplomatik misyonu(1927 yılına kadar Yüksek Komiserlik) vasıtasıyla Türkiye’deki ekonomik durum, özellikle para politikası hakkında ABD Dışişleri Bakanlığı’na raporlar gönderilmiştir. Bu çalışmada, Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından 1929 dünya ekonomik buhranına kadar olan süreçte, Türkiye’nin parasal durumu ve para politikalarıABD Milli Arşivi(NARA)’n deki belgelere dayanılarak değerlendirilmeye çalışılmıştır.Keywords : OsmanlıDevleti, Türkiye Cumhuriyeti Devleti, ABD İstanbul Yüksek Komiserliği, Para