- Turkish Journal of Clinics and Laboratory
- Vol: 13 Issue: 1
- The invisible part of "ICEBERG":Extraintestinal findings and celiac diseas
The invisible part of "ICEBERG":Extraintestinal findings and celiac diseas
Authors : Serdar KARAKAYA, İbrahim KARADAĞ, Aslıhan METE, Oktay BULUR, Metin UZMAN, Esin BEYAN
Pages : 64-70
Doi:10.18663/tjcl.1039075
View : 10 | Download : 2
Publication Date : 2022-03-26
Article Type : Research
Abstract :Amaç: Çölyak hastalığı (ÇH) kliniği oldukça farklı ve değişken olabilir. Atipik semptomlarla başvuran ÇH sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Bu nedenle ÇH tanısı alan bireylerin hastaneye başvuru şikayetleri, klinik özellikleri, laboratuvar bulguları, endoskopik bulguları, patolojik bulguları inceleyerek hastaların ne kadarının atipik çölyak olduğunu saptamayı amaçladık. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya Ankara Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıları kliniğine 2007-2014 tarihleri arasında takip edilen 18 yaş üstü tüm ÇH tanısı alan 89 hasta dahil edildi. Hastaların dosyaları retrospektif tarandı. Hastaların cinsiyetleri, yaşları, hastaneye başvuru şikayetleri, klinik özellikleri, laboratuvar tetkikleri, endoskopi bulguları, patoloji sonuçları kaydedildi. Bulgular: Çalışmadaki hastaların median yaşı 36 ve % 68.5’i kadındı. Hastalarda en sık halsizlik (%49.4), iştahsızlık (%33.7) ve dispepsi (%22.5) görülürken klasik semptomlardan diare (%19.1) daha az sıklıkla görüldü. Hastaların %7.8’inde başvuru anında herhangi bir şikayeti yokken %47.1’inde yalnızca ekstrainestinal semptomlar mevcuttu. Başvuruda hastaların %47’sinde anemi, %73.4’ünde demir eksikliği, %55.4’ünde vitamin B12 eksikliği vardı. Glutensiz diyet öncesi ve sonrası hemoglobin, ferritin, vitamin B12 değerleri karşılaştırıldığında istatiksel anlamlı artış saptandı. Hastalarımızın tanı anında %25.3’ünde transaminaz yüksekliği saptandı. Tedavi öncesi ve sonrası karşılaştırıldığında transaminaz seviyesi yüksek olanlarda istatiksel anlamlı düşüş gözlendi. Hastaların tedavi öncesi serolojik testlerinde en sık Ig A EMA %90.2, Ig G EMA %88.9 pozitifliği vardı. Hastalarımızın tedavi öncesi endoskopi bulguları %50.2 normal görünüm, %25.4’ünde mozaik patern, %12.6’sında foldlarda silinme, %12.6’sında nodüler görünüm ve %9.5’inde tarak sırtı görünümü mevcuttu. Hastalarımızın patoloji raporları incelendiğinde %83.4’ü ileri evre olup Marsh Tip 3’tü. Sonuç: Sonuç olarak ÇH bu çalışmadaki hastaların yarısından fazlasında olduğu gibi extraintestinal bulgular gibi atipik şikayetlerle başvurabilir. Özellikle toplumda sık görülen demir eksikliği, osteoporoz, transaminaz yükseklikleri gibi durumlarda çölyak hastalığı göz önünde bulundurulmalıdır. Ülkemizde ÇH prevelansının %1-2 civarında olduğu tahmin edilmekte ancak bundan daha fazla atipik çölyak hastalığı asemptomatik hastaların olduğu düşünülmektedir. ÇH tanı koyarken en önemli aşama ön tanılarda akılda bulundurmaktır. Bu yüzden özellikle atipik semptomlarla başvuran hastalarda ÇH ayırıcı tanılar arasında bulundurulmalıdır.Keywords : Atipik Çölyak, Çölyak Hastalığı, ekstraintestinal bulgular