- Research in Agricultural Sciences
- Vol: 36 Issue: 2
- Sürdürülebilir Sebze Üretiminde Azotlu Gübre Kullanımı
Sürdürülebilir Sebze Üretiminde Azotlu Gübre Kullanımı
Authors : Semiha Güler
Pages : 209-215
View : 17 | Download : 12
Publication Date : 2011-01-10
Article Type : Review
Abstract :Günümüzde çoğu sebze üretim sistemi çevreye zarar verdiğinden sürdürülebilir değildir. Çoğunlukla ürünün hasadından sonra çok fazla miktarda azot toprakta kalmaktadır. Bu miktar bir önceki ürüne uygulanan azottan artta kalan miktar ile bitki kalıntısındaki miktarı kapsamaktadır. Bitkideki organik formdaki azot kaynaklarının mineralizasyonuna bağlı olarak, özellikle kumlu topraklarda yağışın bol olduğu yerlerde yıkanma görülmektedir. Azotlu gübre ile toprağa uygulanan nitrat, yıkanma ile taban suyu kalitesini, nitrous oksit emisyonu ile havanın kalitesini etkilemektedir. Beyaz lahana, soğan ve brüksel lahanasında üretim sonrası toprakta kalan azot miktarı (20-75 kg N/ha) düşük olmasına karşın, ıspanak gibi olgunlaşmadan hasat edilen tarla sebzelerinde bu miktar 200 kg N/ha’ın üzerindedir. Ispanak ve kereviz bitki artıkları 25-60 kg N/ha, karnabahar 80-120 kg N/ha, beyaz lahana ve brüksel lahanası ise 150-250 kg N/ha azot içermektedir. Bu kalıntıların kıştan önce parçalanması halinde bitki kalıntısındaki azot yıkanmakta ya da denitrifikasyona uğramaktadır. Yıkanma ve denitrifikasyon yoluyla olan azot kaybı simulasyon modelleri ile tahmin edilebilmektedir. Ispanak ve pırasadan sonra yıkanan azotun 200 kg N/ha’ı geçtiği tahmin edilmektedir. Hem azotun çevreye verdiği zararı azaltmak, hem de azotun kullanım etkinliğini artırmak için uygulanan azot bitkinin ihtiyacı ile uyumlu olmalı ve yetiştirme dönemi dışındaki kayıpları azaltıcı yönde tedbirler alınmalıdır.Keywords : azotlu gübreler, denitrifikasyon, sebze, sürdürülebilir tarım, yıkanma