- Turkish Journal of Earth Sciences
- Vol: 16 Issue: 4
- A N–S-trending Active Extensional Structure, the fiuhut (Afyon) Graben: Commencement Age of the Exte...
A N–S-trending Active Extensional Structure, the fiuhut (Afyon) Graben: Commencement Age of the Extensional Neotectonic Period in the Isparta Angle, SW Turkey
Authors : Ali Koçyiğit & Şule Deveci
Pages : 391-416
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 9999-12-31
Article Type : Makaleler
Abstract :fiuhut grabeni 8–11 km genifllikte, 24 km uzunlukta, K–G gidiflli, aktif bir geniflleme yap›s› olup, AkflehirAfyon ana grabeninin güney omuzunda ve d›fl Isparta Aç›s›’n›n kuzey uç kesiminde yer al›r. fiuhut grabeni Pliyosen öncesi bir kaya toplulu¤u üzerinde geliflmifltir. Bu kaya toplulu¤u bafll›ca Jura öncesi yafll› metamorfik kayalar, Jura–Alt Kretase yafll› platform karbonatlar›, geç Erken Miyosen–Orta Pliyosen yafll› Afyon volkanik karmafl›¤› ve ayn› yafll› akarsu-göl ortam ürünü volkano-sedimanter bir istiften oluflur. fiuhut grabeninin do¤u kenar› Afyon volkanitleri ve onun örtüsünü oluflturan göl-akarsu ürünü sedimanter bir istif ile flekillenir. ‹yi geliflmifl katmanlanma sunan örtü istifi KKD gidiflli bir seri antiklinal ve senklinal ile deformasyona u¤ram›flt›r. Bu volkano-sedimanter istif BKB–DGD yönlü bir daralma faz›yla deformasyon geçirmifltir. Deformasyon geçirmifl volkano-sedimanter istif Pliyo–Kuvaterner yafll› ve hemen hemen yatay konumlu modern graben dolgusu taraf›ndan aç›l› uyumsuzlukla örtülür. Gerek grabenin en alt dolgusu içinde kay›d edilmifl, gerekse grabeni s›n›rlayan aktif kenar faylar› üzerinde geliflmifl olan kayma vektörlerinin (kayma düzlemi ve kayma çizikleri) eskigerilim analizi, fiuhut grabeninin, DKD–BGB yönelimli bir genifllemenin denetiminde, en Geç Pliyosen’den beri geliflmekte oldu¤unu gösterir. Geniflleme türündeki neotektonik dönem Isparta Aç›s› ve özellikle fiuhut bölgesinde, Geç Pliyosen’de bafllam›flt›r. fiuhut grabeninin tüm kenarlar› bir seri verev at›ml› normal fay seti ve tekil faylar taraf›ndan belirlenmekte ve denetlenmektedir. Çok daha aktif ve büyüklü¤ü Mw=6.3 ve Mw=6.4 aras›nda de¤iflen y›k›c› deprem üretme potansiyeline sahip ana faylar A¤z›kara, Güneytepe, Çobankaya ve Yar›fll› faylar›d›r. Bu durum, özellikle A¤z›kara ve Güneytepe ana faylar›ndan kaynaklanan ve fliddetleri VII-X aras›nda de¤iflen iki y›k›c› tarihsel depremle de (1766 ve 14 Kas›m 1862 depremleri) kan›tlanm›flt›r. Bununla birlikte, Yar›fll› fay›, sismik boflluk özelli¤ini günümüzde de korumaktad›r. Ayr›ca, ince taneli güncel graben dolgusu, yüksek s›v›laflma kapasitesine sahiptir. Bu nedenle, an›lan ana aktif faylar ve s›v›laflma kapasitesi yüksek olan ince taneli gevflek zemin (alüvyon) gerek deprem risk analizinde, gerekse fiuhut ilçesi geliflim planlamas›nda dikkate al›nmal›d›r.Keywords : Isparta Aç›s›, k›vr›m, fiuhut grabeni, verev-at›ml› normal fay, eskigerilim analizi, GB Türkiye