- Turkish Journal of Earth Sciences
- Vol: 17 Issue: 2
- Petrogenesis of the Kösedağ Pluton, Suşehri-NE Sivas, East-Central Pontides, Turkey
Petrogenesis of the Kösedağ Pluton, Suşehri-NE Sivas, East-Central Pontides, Turkey
Authors : Durmuş Boztuğ
Pages : 241-262
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 9999-12-31
Article Type : Makaleler
Abstract :Köseda¤ plütonu, orta Pontidlerin do¤u kesiminde Suflehri-KD Sivas yöresinde Eosen yafll› volkanosedimanter kayaçlar içerisinde s›¤ sokulumlu siyenitik bir plüton olarak yüzeylenir ve Erken Miyosen (Akitaniyen) yafll› lagünel kireçtafllar› taraf›ndan uyumsuzlukla örtülür. Köseda¤ siyeniti bafll›ca siyenit ve kuvars siyenit bileflimli kayaçlardan oluflur. Bu kayaçlar, tipik olarak K-feldispat megakristallerinin varl›¤›yla belirginleflen faneritik-porfirik dokuya sahip olup; megakristaller, bafll›ca K-feldispat, plajiyoklaz, klinopiroksen, amfibol, biyotit ve kuvars minerallerinden oluflan kaba ve orta-taneli bir hamur içerisinde da¤›lm›fl olarak bulunurlar. Ana element jeokimyas› yüksek-K’lu, alkalin, metaluminodan çok hafifçe peralüminoya de¤iflen düflük alüminyum satürasyon indisine sahip özellikler sunmaktad›r. Magman›n kat›laflmas› s›ras›nda fraksiyonel kristallenme süreci ile bileflimin de¤iflti¤i ve böylece siyenitlerin önce, kuvars siyenitlerin ise daha sonra olufltu¤u belirlenmifltir. Eser element jeokimyas› verileri, Köseda¤ batoliti magmas›n›n, daha önceki bir dalma-batma zonundan türemifl çözeltilerce metasomatizmaya u¤rat›lm›fl bir metasomatik manto kayna¤›ndan türedi¤ini gösterir. Böyle bir metasomatik kaynak malzeme, ‹zmirAnkara-Erzincan kenet kufla¤› boyunca Avrasya levhas› ve Torid-Anatolid platformu aras›nda meydana gelen çarp›flma zonuna tektonik dilimler olarak eklenmifl olabilir. Böyle bir manto malzemesi, k›ta-k›ta çarp›flmas›n› izleyen litosferik dilim kopmas›na (slab break-off) ba¤l› olarak meydana gelebilecek bir gerilme rejimi alt›nda k›smi erimeye u¤rayarak yüksek K’lu, alkalin, metalümino, A-tipi Köseda¤ siyeniti magmas›n› üretmifl olabilir.Keywords : jeokimya, jeodinamik, Köseda¤ plütonu, iç-do¤u Pontidler, Türkiye