- Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
- Issue: 68
- Azerbaycan Arşiv Belgelerine Göre: 1918-1920 Yılları Arasında Bakü ve Erivan’da Ermenilerin Yaptığı ...
Azerbaycan Arşiv Belgelerine Göre: 1918-1920 Yılları Arasında Bakü ve Erivan’da Ermenilerin Yaptığı Mezalim
Authors : Cengiz Atli
Pages : 451-470
Doi:10.14222/Turkiyat4347
View : 10 | Download : 2
Publication Date : 2020-05-31
Article Type : Research
Abstract :19. yy. sonu 20. yy. başlarında Azerbaycan’ın eski ve güzel şehirlerinden biri olan Bakü, Kafkasya’nın büyük sanayi merkezi haline gelmişti. Bakü petrolleri tüm dünyanın, özellikle Rusya’nın dikkatini çekmekte idi. Bu yüzden Petrograd’da (Petersburg) Bolşevik ihtilali gerçekleştirildikten hemen sonra Lenin, Bakü’yü Kafkasya Bolşeviklerinin odağına dönüştürmeye karar vermiş ve bununla ilgili olarak Ermeni Stepan Şaumyan’ı Aralık 1917’de Kafkasya’nın olağanüstü komiseri olarak atamıştı. . 1918 yılı Eylül ayına kadar Bakü Ermenilerin eline geçti. Ermenilerin bu harekâtı yapmasının amacı Mart’ta Müslüman katliamı, yaparak Bakü’yü yerli ahaliden temizlemek, Onun kaynaklarına sahip çıkmak, en sonunda ise bu Azerbay¬can şehrini Ermenistan toprağı ilan etmek idi. Ermeniler bu dönemde sadece Bakü’de değil Erivan’da ve Kars’ta da soykırım harekâtına girişmişlerdi. Makalede Azerbaycan Arşiv belgeleri ışığında Ermenilerin 1918-1920 yılları arasında Kars, Erivan ve Bakü’de yaptıkları Ermeni mezalimini Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Azerbaycan Devlet Arşivi, hatıratlar, resmi raporlar ve ilgili diğer kaynaklar ışığında incelenmiştir. Azerbaycan Devlet Arşivinde bulunan belgeler: 2016 yılında Başbakanlık Cumhuriyet Arşivine gönderilmiştir. Rusça olarak yazılmış ve cumhuriyet arşivinde yeniden katalog numaraları verilmiştir. Çalışmamızda konuyla ilişkili olarak daha çok Bakü’de yapılan katliamla ilgili belgelere yer verilerek konu açıklanmaya çalışılmıştır.Keywords : Bakü, Ermeni Mezalimi, Azerbaycan, İşgal