- Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
- Issue: 64
- Pul Vergisi ve Osmanlı Mizah Basını (1874-1877)
Pul Vergisi ve Osmanlı Mizah Basını (1874-1877)
Authors : Gökhan Demirkol
Pages : 313-335
Doi:10.14222/Turkiyat3874
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2019-01-31
Article Type : Research
Abstract :1875 yılında yürürlüğe giren ‘Resm-i Damga Nizamnamesi’, Osmanlı Basını için ekonomik açıdan büyük bir yük getirmiştir. Nizamname gereği gazete ve dergiler damga vergisi olarak her bir nüshalarına ‘2 para’ değerinde pul yapıştırmak zorundadırlar. Yapıştırılan pullara atfen dönem basını uygulanan damga vergisini ‘pul vergisi’ olarak isimlendirmiştir. 1900 yılında kaldırılana kadar yirmi beş yıl basına uygulanan pul vergisi, uygulandığı dönemde basın için ekonomik açıdan ağır bir yük olmasının yanı sıra kaldırılması ile de Türk Basın Tarihi’ndeki ilk basın grevine zemin hazırlaması açısından da önem taşımaktadır. Osmanlı Devleti’nde 1877 yılında kapatılan mizah dergileri iki yıl gibi kısa bir süre pul vergisine tabi olmalarına karşın pul vergisinden en fazla etkilenen süreli yayınlar olarak ön plana çıkmaktadırlar. Çalışma kapsamında 1874-1877 yılları arasında mizah dergilerinin pul vergisinden nasıl etkilendikleri, pul vergisine yaklaşımları ve pul vergisinin uygulanması ile birlikte dergilerin yaşadıkları durum incelenmiştir. Pul Vergisi, 1874-1877 yılları arasında Türk Mizah Basını’nın gelişmesine engel olan bir uygulamadır. Literatürde Pul Vergisi’ne ilişkin çalışmanın bulunmaması bu çalışmayı önemli kılmaktadır.Keywords : Pul Vergisi, Osmanlı Mizah Basını, Türk Basın Tarihi