- Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
- Issue: 54
- KARAKURUM BÖLGESİ’NDEKİ ARAP HARFLİ YAZITLAR
KARAKURUM BÖLGESİ’NDEKİ ARAP HARFLİ YAZITLAR
Authors : Osman Mert
Pages : 0-0
View : 12 | Download : 6
Publication Date : 2015-07-27
Article Type : Other
Abstract :Hangaí Sıradağlarının ormanla kaplı güney yamaçları ve Karakurum iklim özellikleri; su kaynakları, uluslararası yollar, savunma ve güvenlik… açılarından Moğolistan coğrafyasının en avantajlı bölgeleridir. Bölgenin bu özelliklerinin farkında olan Türkler ve Moğollar tarih boyunca bu coğrafyayı kağanlık merkezi olarak kullanmışlardır. Türkler Dönemi’nde özellikle Soğdlar, Moğollar Dönemi’nde ise daha ziyade Farslar ve Araplar İpek Yolu aracılığıyla bölgeye gelmişler ve Karakurum’da ticarete uzun süre hâkim olmuşlardır. Çin’deki Moğol Hanedanlığı ile Karakurum’daki yönetim arasındaki rekabet nedeniyle şehir cazibesini yitirinceye kadar şehrin en önemli sakinlerinden olan Müslümanlar, Karakurum’a iki cami inşa etmişler; inanç sistemlerini, kültürlerini ve alfabelerini de bölgeye taşımışlardır. Bölgede Müslümanlardan günümüze ulaşabilmiş iki adet Arap harfli yazıt bulunmaktadır. Bu yazıtlardan birincisi, (yazı alanın üst kısmına sonradan Moğol bayrağındaki sembollerin; alt kısmına ise çiçek motiflerinin oyma yöntemiyle eklenmesi ve yıllarca üzerine sürülen yağlar dolayısıyla) orijinal görüntüsünü kaybetmiş ve büyük oranda yıpranmıştır. 1338 yılında ölen İmam Yunus adlı birine ait mezar taşı üzerinde bulunan ikinci yazıt ise açık alanda korumasız bir şekilde durmasına rağmen sağlam durumdadır. "Karakurum Bölgesi’ndeki Arap Harfli Yazıtlar” adlı bu çalışmada da önce Karakurum Bölgesi’nin Türkler ve Moğollar zamanındaki durumu anlatılmış; ardından da bölgedeki Arap harfli yazıtlar hakkında bilgi verilmiştir.Keywords : Mongolia, Karakurum, Arabic inscriptions, Silk Road