- Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
- Vol: 15 Issue: 38
- YUSUF U ZÜLEYHA MESNEVİLERİNDE SOSYAL HAYATIN YANSIMALARI
YUSUF U ZÜLEYHA MESNEVİLERİNDE SOSYAL HAYATIN YANSIMALARI
Authors : Melike Gökcan Türkdoğan
Pages : 51-70
View : 15 | Download : 7
Publication Date : 2010-02-28
Article Type : Other
Abstract :Yusuf u Züleyha hikâyesinin Türk edebiyatında ilk örnekleri XIII. yüzyılda, Câmi’nin mesnevisinin tercümeleriyle görülmeye başlamıştır. İlk Türkçe mesnevi olan, Ali’nin "Kıssa-i Yusuf”undan itibaren XIX. yüzyıla kadar yazılan eserler Osmanlı devletinin kuruluş, yükseliş ve gerileme dönemlerini içine alan uzun bir sürece yayılmaktadır. İncelenen mesnevilerde, şairlerin, Kısas-ı Enbiya, Kur’an ve Tevrat anlatılarına dayanarak, Mısır devlet idaresi ve sosyal hayatından tespit ettikleri tarihi kesitleri kendi dönemlerinin perspektifinden bakarak yorumladıkları gözlemlenmektedir. Bu da üç bin yıllık kadim kıssanın içinde erken ve geç dönem Osmanlı yaşantısının izlerini görünür kılmaktadır. Kur’an ve Tevrat’ta çizilen "Hükümdar”, "Aziz” tiplerine Osmanlı şair/devlet adamlarının yorumunun katılması; Kadim Mısır saray ve toplum yaşantısına Osmanlı geleneğinin içinden bir yaklaşımın varlığı da, Yusuf u Züleyha mesnevilerindeki sosyal yapı özelliklerini zenginleştirmektedir. Bu çalışmada Ali, Sule Fakih, Darir, Hamdi, Kemal Paşazâde, Taşlıcalı Yahya, Şerifi ve Esad’ın eserlerinden hareketle devlet idaresi, hukuk, mimari,ticaret, evlilik- aile ilişkileri gibi sosyal hayatın yapısını belirleyen temel dinamikler karşılaştırmalı olarak işlenecektir.Keywords : Yusuf kıssası, sosyal yaşam, devlet yönetimi, hukuk, mimari, evlilik, ticaret