- Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
- Vol: 14 Issue: 35
- DİVANÜ LÜGATİ’T-TÜRK’TE SOSYAL NORMLARI KARŞILAYAN KAVRAMLAR
DİVANÜ LÜGATİ’T-TÜRK’TE SOSYAL NORMLARI KARŞILAYAN KAVRAMLAR
Authors : Dilaver Düzgün
Pages : 201-215
View : 13 | Download : 5
Publication Date : 2010-02-28
Article Type : Other
Abstract :Türk dilinin bilinen en eski sözlüğü olma özelliğine sahip Divanü Lügati’t-Türk, yazıldığı dönemin Türk toplulukları ile ilgili önemli ayrıntılara yer veren bir şaheserdir. Bu sözlükte yer alan sosyal normlarla ilgili kavramların belirlenmesi, o dönemdeki Türk topluluklarının yaşam biçimleri ve hayata bakış tarzları açısından önemli ipuçları verecektir. Divanü Lügati’t-Türk’te sosyal normları karşılamak üzere "törü” ve "ögreyük” kelimeleri yer alır. Törü kelimesi eserde beş ayrı yerde geçmektedir. Bunlardan biri madde başı olarak verilmiş, karşısında gerekli açıklama yapılmış, sözcüğün yer aldığı bir atasözü verilmiştir. Diğerlerinde ise başka kelimeler açıklanırken bu kelime, örnek metinler arasında yer almıştır. Bu metinlerin üçü atasözü, biri dörtlükten ibarettir. Ögreyük kelimesi ise bir yerde madde başı olarak yer almaktadır. Burada sözcüğün anlamı "adet” biçiminde açıklanmış ve bir dörtlük içinde kullanımına örnek verilmiştir. Ayrıca bazı kelimeler açıklanırken verilen örneklere bağlı olarak "bu, Türklerin âdetidir” gibi ifadelere yer verilmiş, böylece sosyal normların işlevi konusunda önemli bilgiler aktarılmıştır.Keywords : sosyal norm, töre, adet, gelenek, görenek