- Natural and Applied Sciences Journal
- Vol: 1 Issue: 1
- Yüksek İrtifada Yapılan Egzersizin Oksidatif Stres Düzeyine Etkisi
Yüksek İrtifada Yapılan Egzersizin Oksidatif Stres Düzeyine Etkisi
Authors : Neşe Akpinar Kocakulak
Pages : 1-8
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2018-06-01
Article Type : Other
Abstract :Oksidatif stres 30 yıldan daha fazladır egzersiz temelli çalışmaların odak noktasını oluşturmaktadır. Son yıllarda ise egzersiz, oksidatif stres ve yükseklikte dahil olmak üzere farklı iklim senaryolarında yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Yüksekliğe egzersiz adaptasyonları, 1000-1500 m civarında başlamaktadır. Bununla birlikte, literatürde yapılan bir araştırma, 'yüksek rakım' yanıtlarının genellikle 3000 m'nin üzerinde olduğunu ortaya koymaktadır [1,2]. Bireylerin deniz seviyesinde sahip oldukları performanslarını daha iyi düzeye getirmek için yüksekte antrenman yapma düşüncesi yıllardır vardır. Bununla birlikte yaklaşık 30 yıldır yapılan araştırma sonuçlarından elde edilen atletik performans verileri (oksijen doygunluğu, maksimum oksijen tüketimi, kalp atım sayısı, arteriyel kan basıncı gibi) birbirinden oldukça farklıdır. Yüksek irtifa şartları organizma fonksiyonlarında değişimlere neden olmaktadır [3,4]. Dağ ve doğa sporları gibi ağır ve yorucu fiziksel aktivitelerin insan üzerine sistemik ve lokal olarak önemli akut etkileri olduğu bilinmektedir. Vital fonksiyonlar birinci dereceden olmak üzere yüksek irtifanın oksidatif stresi tetiklediği ve farklı doku ve hücrelerin hasarlanmasına neden olduğu ileri sürülmektedir. Hipobarik hipoksik ortamlarda vücut düzenleme mekanizmaları, canlılığın devamı için her yükseklik ortamında farklı davranmaktadır [5]. Vital fonksiyonlar başta olmak üzere canlılığı oluşturan tüm sistemler ve onların işlevlerinin nasıl değiştiği, açıklanması gereken önemli konular olarak belirtilmektedir. Düşük oksijen basıncına maruz kalmanın hem metabolik hem de fizyolojik değişikliklere yol açtığı bilinmektedir [6]. Yüksek irtifada hipoksiden dolayı oksijen talebi sınırlı olacağı için Reaktif oksijen türevlerinin (ROT) üretimininde az olacağı düşünülmesine rağmen, yüksek irtifaya maruz kalmanın da (ROT oluşumu ve antioksidan aktivitesindeki değişikliklerden dolayı) oksidatif hasara yol açabileceği rapor edilmektedir [6,7]. Yüksek irtifada egzersiz ve oksidatif stres hakkında halihazırda bilinenler genellikle sınırlı sayıdaki araştırmalardan elde edilmiştir. Bu araştırma kapsamında Google akademi ve PubMed’ de 1997 ve 2017 tarihleri arasında ilgili yayınlar gözden geçirilerek yüksek irtifada yapılan egzersizlerin oksidatif stres düzeyine etkisini tartışacağız.Keywords : Spor, Yüksek irtifa, Oksijen yetmezliği, Oksidatif Stres