- Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
- Vol: 3 Issue: 4
- EGEMENİN DİLİ-DİLİN EGEMENLİĞİ: BEYLİKLER DÖNEMİNDE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN YAZI DİLİ OLARAK İHYASI...
EGEMENİN DİLİ-DİLİN EGEMENLİĞİ: BEYLİKLER DÖNEMİNDE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN YAZI DİLİ OLARAK İHYASI
Authors : Metin Arikan, Gaye Yavuzcan
Pages : 27-47
Doi:10.20322/littera.341842
View : 7 | Download : 5
Publication Date : 2017-10-27
Article Type : Research
Abstract :Ortaçağda ‘ulus’ ve ‘ulusal kimliklerin devletleşme sürecindeki etkisini tartışmaya açmanın problematik doğası bir yana, bu problemi bir de ‘ulus-dil ilişkisi’ üzerinden değerlendirmek, ilk bakışta son derece çelişkili görünmektedir. Bununla birlikte Ortaçağda da insanların kendilerini bir cemaate mensup gördüklerini göz önünde tutmak gerekir. Bu noktada esas sorun, yönetenler ve yönetilenler tarafından tanımlanan ortak cemaat dinamikleri ve bunların hangi ‘meşru’ zeminde formüle edildiğidir. Bu cemaatler, en fazla modern cemaatler kadar hayalî ve en az onlar kadar siyasal güç ve sosyal organizasyon ile ilişkili olmalıdır. Bu ilişkinin ‘resmî dili’ bugünden bakış açısıyla saptanırken, Karamanoğlu Mehmed Bey, deklare ettiği kararın arka planından ve uzamsal etkilerinden ayrı olarak değerlendirildiğinde, salt bir sembol isim mertebesinde görülebilmektedir. Başka bir ifadeyle, siyasal zeminin florasını saptamada ideolojinin sevkiyle yeniden kurgulanmış bir geçmiş inşasının romantik-milliyetçilik simgelerinden biri olarak Karamanoğlu Mehmed Bey değerlendirmesi, ideal olarak görüleni kabul edilebilir kılma çabasıyla, gerçekten olanın tarihsel ağırlığını hafife alma sonucu doğurur. Bu çalışmada egemenlik-dil ilişkileri üzerine genel bir değerlendirme yapılacak, ardından XIII.-XIV. yüzyıl Anadolu’sunda idarî dil olarak halk dilinin ihyası süreci , sebepleri ve sonuçlarıyla tarihsel bir perspektiften incelenecektir. Çalışmada Türkiye Selçuklu Devleti’nin dağılma dönemine girmesi ve Karamanoğlu Mehmed Bey’den başlayarak, beylikler devri Anadolu’sundaki egemenlik ilişkilerinin dil sahasındaki yansımalarının mercek altına alınması hedeflenmektedir.Keywords : Karamanoğlu Mehmed Bey, Halk dili, İdarî dil, Türkçecilik, Yunus Emre