- Journal of Transportation and Logistics
- Cilt: 8 Sayı: 2
- Trabzon Şehri Turizm Rotası Optimizasyonu için Zaman Pencereli Oryantiring Problemi
Trabzon Şehri Turizm Rotası Optimizasyonu için Zaman Pencereli Oryantiring Problemi
Authors : Betül Kara, Ezgi Öztürk, Minel Canbaz, Ertuğrul Ayyıldız
Pages : 285-302
Doi:10.26650/JTL.2023.1334476
View : 39 | Download : 68
Publication Date : 2024-01-18
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, Oryantiring Problemi (OP) olarak adlandırılan bir optimizasyon problemine odaklanmaktadır. Oryantiring, katılımcıların harita ve pusula kullanarak şehirden uzak bir arazide kontrol noktalarını en hızlı şekilde bulmaya çalıştığı bir spordur. OP, her düğüme uğrama zorunluluğu olmaksızın elde edilen skoru en büyüklemeye çalışan bir problem olarak tanımlanmaktadır. Bu problemin gerçek hayatta personel yönlendirme ve afet yardımı yönlendirme gibi birçok uygulaması bulunmaktadır ve turizm uygulamalarında da farklı iller için kullanılmaktadır. Bu çalışma, Karadeniz bölgesine olan artan ilgi göz önünde bulundurularak Trabzon şehrindeki turizm rotası optimizasyonu için uygun görülmüştür. Trabzon şehri için belirlenen zaman aralığında, turistlerin belirlenmiş başlangıç noktasından başlayarak sıradaki konumlara uğramasıyla en yüksek karı/faydayı sağlayan bir turizm rotası oluşturma problemi Zaman Pencereli Oryantiring Problemi (ZP-OP) olarak ele alınmıştır. Bu şekilde, turun başka bir noktada sonuçlanması hedeflenmiştir. Bu çalışmada, ziyaret noktalarının fayda puanları (skorları) belirlenirken, yaygın kullanılan Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Technique For Order Preference By Similarity To An Ideal Solution (TOPSIS) yöntemlerinden faydalanılmıştır. Ayrıca, her bir düğüm noktası için ziyaret edilebileceği en uygun zaman aralığı modele zaman penceresi olarak entegre edilmiştir. Problemdeki turizm rotasının çözümü için Karışık Tamsayılı Matematiksel Model oluşturulmuş ve CPLEX programı kullanılarak çözümlenmiştir. Bu çalışma, Trabzon şehrinde bulunan turistik noktaların ve ziyaret edilebilecek diğer konumların en uygun zaman aralıklarında dikkate alınarak turistlerin en verimli ve keyifli turizm rotası oluşturması için önemli bir adım sağlamaktadır.Keywords : Oryantiring Problemi, Zaman penceresi, Trabzon, Turizm, ÇKKV