- Journal of Scientific Reports-C
- Issue: 001
- METEOROLOJİK FAKTÖRLERİN GEMİ EGZOZ GAZI EMİSYONU KONSANTRASYONLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ...
METEOROLOJİK FAKTÖRLERİN GEMİ EGZOZ GAZI EMİSYONU KONSANTRASYONLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ
Authors : Aydın Tokuşlu
Pages : 38-54
View : 16 | Download : 4
Publication Date : 2020-06-30
Article Type : Research
Abstract :Mevsimsel değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkan meteorolojik faktörler (hava sıcaklığı, yağış, nisbi nem, rüzgar ve hava basıncı), soluduğumuz havanın kalitesini (temiz veya kirli) etkilemede önemli bir etkiye sahiptir. Hali hazırda İstanbul Boğazı çevresinde yaşayan insanlar, geçiş yapan transit ve yerel gemi trafiğinden kaynaklı egzoz gazı emisyonları kirliliğine her gün maruz kalmaktadır. Gemi egzoz gazı emisyonları içinde insan sağlığına direk zararlı etkisi bulunan NOX, SOX ve PM emisyonları ile meteorolojik faktörler arasında bir ilişki olup olmadığının incelenmesi, meteorolojik faktörlerin emisyonların yayılmasındaki rolünün incelenmesi bu açıdan çok önemlidir. Bu çalışmada, İstanbul Boğazı’ndaki bir yıllık gemi trafiği emisyon konsantrasyonu (NOX, SOX ve PM) ile meteorolojik faktörler arasında bir ilişkinin olup olmadığı ortaya koyan adımsal çoklu doğrusal regresyon analizi ve korelasyon analizi yapılmıştır. Regresyon analizi sonucunda NOX, SOX ve PM emisyonları ile nisbi nem ve hava basıncı arasında "doğru orantılı” bir ilişki, yağış, rüzgar ve sıcaklık arasında "ters orantılı” bir ilişki tespit edilmiştir. Yapılan korelasyon analizinin sonucunda NOX, SOX ve PM ile yağış ve rüzgar arasında "güçlü bir ilişki” bulunmuş, hava basıncı, nisbi nem ve sıcaklık arasında "zayıf bir ilişki” bulunmuştur. Yağış ve rüzgarın arttığı zamanlarda kirletici konsantrasyonların etkisinin azalacağı, tersi durumda ise artacağı tespit edilmiştir. Yapılan tüm analizlerin sonucunda Boğaz çevresindeki hava kirliliğinin etkilerinin azaltılması için, transit ve yerel gemi trafiğinin hava basıncı ve nisbi nemin yüksek olduğu zamanlarda yavaşlatılmasının faydalı olacağı değerlendirilmiştir.Keywords : Gemi trafiği, Hava kirliliği, İstanbul Boğazı, Meteorolojik faktörler, Regresyon analizi