- Journal of Business and Trade
- Vol: 1 Issue: 1
- Kümelenme Stratejisi ile KOBİ’lerin İhracat Performansı İlişkisinin İncelenmesi
Kümelenme Stratejisi ile KOBİ’lerin İhracat Performansı İlişkisinin İncelenmesi
Authors : Ayşegül Öztürk
Pages : 27-43
View : 16 | Download : 6
Publication Date : 2020-12-31
Article Type : Research
Abstract :Türkiye ekonomisinde %90’dan fazla bir paya sahip olan KOBİ’lerin ihracatta elde ettiği kazancın potansiyelinin altında olması, ihracat bağlamında uygulanan politikaların incelenmesini gerekli kılmaktadır. Literatürde uluslararası pazara hakim olan devletler incelendiğinde ulusal ve yerel boyutlarda uygulanan kümelenme politikaları dikkat çekmektedir. Küme stratejisi uygulayan KOBİ düzeyindeki firmaların rakiplerine oranlara önemli avantajlar elde ettikleri düşünülmektedir. Bu çalışmada kümelenme ile ihracat performansı arasındaki ilişki analiz edilmek amacıyla, Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan 2019 yılı Devam Eden URGE Projeleri listesinde yer alan ve 2016 yılında onaylanmış kümeler içerisinden çalışmaya katılmayı kabul eden 27 firma ile görüşülmüştür. Söz konusu firmalardan, online anket yönteminden yararlanılarak veri toplanmıştır. Küme firmalarının faaliyet gösterdikleri sektörler, satışlarındaki ihracat temsil oranları, ihracat yapılan ülke sayıları ve firmaların ihracat başarı düzeyleri değerlendirilmiş elde edilen veriler oluşturulan temalar yoluyla sıklık analizine tabi tutulmuştur. Firmaların vermiş oldukları yanıtlardan yola çıkılarak elde edilen bulgulara göre örneklemi oluşturan firmaların dörtte birinin yüksek katma değere sahip makine sektöründe faaliyet gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. İhracat odaklı bir kümelenme stratejisinde rekabet düzeyi yüksek sektörlerin belirlenmesi ve bu sektörlere yönelik politika uygulanması bu bağlamda önemsenmektedir. Diğer yandan, küme firmalarının tamamının KOBİ ölçeğinde ve nispeten küçük ölçekli firmalar arasında yer aldığı ve gerçekleşen ihracatlarının büyük çoğunluğunun az sayıda farklı ülkelere ulaştırabildiği sonucu görülmüştür. Küme kaynaklarından optimum düzeyde yararlanarak benzer sektör firmalarının tecrübeleri doğrultusunda pazara giriş risklerinin azaltılması KOBİ’ler için önemli avantajlardan biridir. Elde edilen önemli sonuçlardan bir diğeri ise küme içinde yer alan firmaların mevcut ihracatlarını yeterli başarı düzeyinde görmüyor olmalarıdır. Küme kaynaklarının etkin ve verimli şekilde kullanılabilmesi için üniversiteler ve Ar-Ge kuruluşları ile işbirliği arttırılmalı ve firmalara ihracat bağlamında etkin kaynak kullanımı doğrultusunda danışmanlık hizmetleri önem kazanmalıdır.Keywords : Kümelenme, KOBİ, İhracat Performansı, Devlet Teşvikleri