- 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Bilimleri Sosyal Araştırmalar Dergisi
- Vol: 5 Issue: 15
- Modern Oğuz Türkçesi Diyalektlerinde Göçüşme
Modern Oğuz Türkçesi Diyalektlerinde Göçüşme
Authors : Ali KÖK
Pages : 406-430
View : 20 | Download : 6
Publication Date : 2016-12-01
Article Type : Research
Abstract :Oğuzlar, Türklerin önemli boylarından biridir. Asya’nın doğusundan Avrupa’nın içlerine uzanan, Türk dilinin tasnifinde batı veya güneybatı diye adlandırılan kolunu onların konuştuğu Türkçe olan Oğuz Türkçesi oluşturmaktadır. Azerbaycan, Gagavuz, Horasan, Türkiye ve Türkmen Türkçeleri Oğuz grubu Türk lehçeleri olarak kabul edilmektedir. Bu lehçeler Batı Avrupa, Yugoslavya, Moldova, Romanya, Makedonya, Bulgaristan, Yunanistan, Türkiye, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Suriye, Irak, Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan, İran, Türkmenistan, Afganistan ve Özbekistan topraklarında konuşulmaktadır. Modern Oğuz Türkçesinin bu geniş alanında konuşucunun ve dinleyicinin toplumsal konumlarına ilişkin bildirişim durumları söylem çeşitliliğini meydana getirmektedir. Bu çalışmada sınırlarının yukarıda çizilmeye çalışıldığı Oğuz grubu diyalekt alanında daha çok konuşma diline özgü bir hadise kabul edilen göçüşme üzerinde durularak şu sorulara cevap aranacaktır: Göçüşme nedir? Türleri nelerdir? Türleri belirlenirken ölçüt nedir? Bu ses olayı belirli bir ölçü ve kurala bağlanabilir mi? Dillerin ses yapılarından mı yoksa /b/, /ç/, d/, /f/, /l/, /n/, /s/, /ş/, /t/, /v/, /y/, /z/ seslerinin kendi özelliklerinden mi kaynaklanmaktadır? Dillerin ses tarihlerinin dışında yer alması ses sistemlerinden kaynaklanmadığını mı işaret etmektedir? Göçüşme öl- çünlü dilden ziyade, ağızlarda mı görülür? Konuşma dilinin yazı diline göre biraz daha esnek olması ve söyleyiş özelliklerine göre çok farklı ses özellikleri göstermesi ile yakından bir ilgisi var mıdır?Keywords : Oğuz Türkçesi, diyalekt alanı, ses olayı, göçüşme, yakın göçüşme, uzak göçüşme