- Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
- Cilt: 9 Sayı: 2
- Başlangıçtan II. Meşrutiyet’e Türk Basınının Dil Konusundaki Tavrı ve Türkçeye Katkıları...
Başlangıçtan II. Meşrutiyet’e Türk Basınının Dil Konusundaki Tavrı ve Türkçeye Katkıları
Authors : Süheyla Yüksel
Pages : 426-445
Doi:10.22466/acusbd.1381338
View : 69 | Download : 82
Publication Date : 2023-12-31
Article Type : Research
Abstract :Makalede başlangıçtan II. Meşrutiyet’e Türk basınının Türkçe konusundaki tavrı, eleştirileri, önerileri, bunların hangi mecralarda, nasıl dile getirildiği incelenmiştir. Bu süreçte basın halka ulaşabilmeyi, anlaşılırlığı hedeflemiş, dil konusundaki makalelere, tartışmalara, mektuplara sütunlarını açarak çalışmalar için yol açıcı olmuştur. Dil konusunda yapılan tartışmalar Türkçenin o yıllardaki problemlerini, bu problemlerin zamanla değiştiğini göstermektedir. Süreli yayın sütunlarındaki mektuplar ediplerle okuyucunun aynı mesele etrafında, aynı sütunda buluşmasını sağlamıştır. Bu birliktelik dil-imla konusunun okuyucular tarafından ilgiyle takip edildiğini göstermektedir. Lisana dair kaleme alınan yazılarda hâlihazırdaki dilin ismi konusunun gündeme geldiği anlaşılmaktadır. Sadelik bahsi, özellikle resmî yazışmalarda çokça kullanılan Arapça-Farsça kelimeler, tamlamalar, yazı dili-konuşma dili arasındaki uyuşmazlık merkezli işlenmiştir. Süreli yayınlardaki yazılar Türk aydınının sadeleşme arzusu ile alışkanlıkları arasında çelişki yaşadığını göstermektedir. İmla problemlerinin çözümü için alfabenin ıslahına yönelik teklifler sunulmuştur. Türk aydını, hâlihazırdaki dilin ıslahı konusunda hemfikirdir, süreli yayın sütunlarında buna dair öneriler de vardır. Bunları dilin kurallarını düzenleyecek bir cemiyet kurulması, Türkçenin öğrenimini, doğru kullanımını sağlayacak kitapların hazırlanması gerektiği başlıkları altında toplamak mümkündür.Keywords : Tanzimat, II. Meşrutiyet, basın, gazete, mecmua, mektup, dil tartışmaları