- Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 7 Issue: 2
- Tefe’ül Geleneği Bağlamında "Su’âl ve Cevâblı Tefe’ül-nâme Yâhûd Kolay Remiller" İsimli Es...
Tefe’ül Geleneği Bağlamında "Su’âl ve Cevâblı Tefe’ül-nâme Yâhûd Kolay Remiller" İsimli Eser Üzerine Bir İnceleme
Authors : Hulusi Eren
Pages : 105-128
Doi:10.22466/acusbd.1031311
View : 11 | Download : 8
Publication Date : 2021-12-31
Article Type : Research
Abstract :Tarih boyunca insan, bilinmeyeni öğrenme merakı içinde olmuştur. Bu merak onu evrenin kimi hadiselerini ya da kendi geleceğini bilme peşinde bazı faaliyetlere sürüklemiştir. Fal bak(tır)ma geleneği bu faaliyetlerin başında gelmektedir. Özellikle gelecek ve insan karakteri hakkında bilgi verme amacı taşıyan bütün gizemli faaliyetleri tanımlayan fal kelimesiyle, hayra yorma manasına gelen ve daha ziyade iyimser beklentileri dile getiren tefe’ül geleneği ortaya çıkmıştır. Tefe’ül ile başlanılacak bir işin, gerçekleşmesi istenen bir dileğin ya da çıkılacak seferin hayırlı olup olmadığı sorusuna yanıt aranır. Tefe’ül yıldız falı, çiçek falı, el falı ve kum falı gibi farklı metotlarla yapılabilmektedir; ancak kitaptan tefe’ül, en sık başvurulanıdır. Abdest alıp dua etme gibi birtakım ritüellerden sonra Kur’ân-ı Kerîm ve Mesnevî başta olmak üzere Hâfız ve Örfî divanları ile Sa’di’nin Gülistân’ı gibi bazı kitaplardan tutulan niyetin hayır mı şer mi olduğu sorusuna cevap aranır. Bunların dışında yazılmış tefe’ül kitapları da bulunmaktadır. Suʾâl ve Cevâblı Tefeʾül-nâme Yâhûd Kolay Remiller isimli matbu eser de bunlardan biridir. Bu çalışmada önce tefe’ül geleneğinin ortaya çıkışı ve Osmanlı şiirindenki örnekleri genel hatlarıyla ele alınacaktır. Daha sonra söz konusu eserin yazılış amacı, şekil ve muhteva hususları incelenecek, çalışmanın sonunda ise eserin transkribe metnine yer verilecektir.Keywords : Fal bakma, tefe’ül geleneği, klasik Türk edebiyatı, Ebunniyâzî Nazmî.