- Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi
- Vol: 4 Issue: 2
- Barhebraeus’un ‘Kᵊtobo da’Grammatiqi’ Adlı Manzum Gramer Kitabı Çerçevesinde Süryanca Gramer Çalışma...
Barhebraeus’un ‘Kᵊtobo da’Grammatiqi’ Adlı Manzum Gramer Kitabı Çerçevesinde Süryanca Gramer Çalışmaları
Authors : Mehmet Sait Toprak
Pages : 98-118
View : 16 | Download : 4
Publication Date : 2019-12-28
Article Type : Research
Abstract :Süryanca gramer kitapları arasında dil öğretimine dair manzum eser örneği olarak Ktobo da’Grammatiqi, XIII. yüzyıl Süryani metropoliti Bar Hebraeus’un (d.1226/ö.1286) bu alanda kaleme aldığı önemli çalışmalarından birisidir. Dünya kütüphanelerinde bulunan yazma nüshaları toparlanarak yeniden tarafımızdan tahkik edilen ve Türkçe’ye tercüme edilen bu eser, pedagojik olarak dil öğretim tekniklerine uygun olarak o dönemde kaleme alınması bir yana, Süryani Mor Efrem’in vezin ölçüsüne göre manzum olarak yazılmış olması ayrı bir önem arzetmektedir. 1843’te Ernestus Bertheau’n Grammatica Linguae Syriacae in Metro Ephraemeo adıyla yapmış olduğu Latince nesir çevirisinin dışında, bu eser üzerinde herhangi bir çalışma yoktur. Bu anlamda, biz sözkonusu eseri Efrem veznine uygun olarak Türkçe’ye edisyon-kritik yapmak suretiyle kazandırdık. Eser, Süryanca’da bu alanın ilk eseri olmak itibariyle son derece değerlidir. Makalede; (a) Bar Hebraeus’un Süryani dilbilimci olarak yeri, bu eseri ve diğer dilbilimsel çalışmaları çerçevesinde değerlendirilecektir. (b) Ktobo da’Grammatiqi adlı eserin metodu ve dil öğretimdeki değeri ortaya konulacaktır. (c) Ktobo da’Grammatiqi’nin nüshaları ve Türkçe manzum çevirisi ve dilbilimsel kavramları üzerinde durulacaktır.Keywords : Bar Hebraeus, Ktobo da’Grammatiqi, Süryani Dili, Gramer