MİNYATÜRDE ‘ÇİZGİ’: RIZÂ-yi ABBÂSÎ’NİN TEK SAYFA MİNYATÜRLERİ
Authors : Filiz Adigüzel Toprak
Pages : 123-146
View : 10 | Download : 5
Publication Date : 2015-02-09
Article Type : Other
Abstract :Tasarımın temel unsurlarından olan çizgi, doğayı taklit etmek, nesnelerin formunu ifade etmek, hayal edilen şeyleri taslak halinde canlandırmak ve her türlü yüzeyi süslemek için kullanılmıştır. İçinde yer aldıkları metni görselleştiren ve konuyu açıklamaya katkıda bulunan minyatürlerde ise, çizgi, forma ilişkin ayrıntıları yok eden, formun özünü anlatmaya çalışan bir tavırla kullanılmıştır. Ancak, Safevîler döneminde, 16. yüzyılın ikinci yarısı ile 17. yüzyıl boyunca özellikle İsfahan’da popüler hale gelen tek sayfa minyatürlerde çizginin farklı işlevler kazandığı görülür. Bu üslûpta çizgiler, mürekkep kullanılarak nüanslı bir biçimde fırçayla çekilmiştir; ayrıca, çizgiler, tek rengin çeşitli ton değerleri ile ifade edildiğinden forma boyut kazandırılmıştır. Safevîler döneminde, 16. yüzyılın ikinci yarısından itibaren üretimi yaygınlaşan tek sayfa minyatürlerde görülen bu çizgisel üslûbun en önemli temsilcilerinden biri Rızâ-yi Abbâsî’dir. Bu makalede, minyatürde çizginin kullanılışı ve çizginin canlı/cansız biçimleri oluşturmadaki rolünün, Rızâ-yi Abbâsî minyatürlerinden seçilmiş örneklerle tartışılması amaçlanmıştır.Keywords : minyatür, çizgi, tek sayfa minyatürler, Rızâ-yi Abbâsî