- Art-Sanat Dergisi
- Issue: 14
- Tarihsel Yığma Yapıların Hâlihazır Koruma Durumunun İzlenmesi İçin Öneriler: Matrone Kilisesi ve Çar...
Tarihsel Yığma Yapıların Hâlihazır Koruma Durumunun İzlenmesi İçin Öneriler: Matrone Kilisesi ve Çardak Han Örneği
Authors : Feyza Durmuşlar, Emre Ipekci, Mine Hamamcioğlu Turan, Engin Aktaş
Pages : 111-133
Doi:10.26650/artsanat.2020.14.0005
View : 13 | Download : 3
Publication Date : 2020-07-31
Article Type : Research
Abstract :Bu yazının amacı, tarihsel yığma yapıların tespit ve izlenme süreciyle ilgili uluslararası gelişmelerin ulusal alana aktarılmasıdır. Seçilen yöntem, uluslararası düzeyde yapılan önerilerin ulusal vakalar üzerinde sınanması, elde edilen sonuçların karşılaştırılarak tartışılması şeklindedir. Hâlihazır analitik belgeleme sürecinde yer alan; ön çalışmalara ulaşma, yapıyı yerinde gözlemleme, ölçülü belgeleme, malzeme karakterizasyonu, haritalama ile görsel analiz aşamaları sürdürülmüştür. Ancak yapısal özellikler ve sorunların da incelenmesi vurgulanmaktadır. İlgili riskler; 2012 tarihli, UNI EN 16096 numaralı, Kültür Varlıklarının Korunması – Mimari Mirasın Durum Tespiti ve Raporlanması başlıklı standartta tanımlanan durum sınıfları dikkate alınarak değerlendirilmekte ve koruma durumuna göre müdahale öncelikleri belirlenmektedir. Ege bölgesinden, farklı hasar tip ve dağılımı içeren, farklı dönemlere ait iki tarihi yığma yapı seçilmiştir. İzmir, Çeşme, Ildırı’daki Matrone Kilisesi ve Denizli’deki Çardak Hanı’nın koruma durumu raporları hazırlanmıştır. Bu örneklemelerin sonucunda, tarihsel yığma yapıların hâlihazır koruma durumunun izlenmesinde dikkat edilmesi gerekenler belirlenmiştir. Özgün yapım özelliklerinin ve ilgili hasarların doğru kavranmasının kültür varlığı olan tarihsel yığma yapıların sürdürülmesinde önceliği vardır. Her tarihsel yığma yapı bütünü için genel bir koruma durumu sınıfı tanımlanması ve risk değerlendirmesi, Avrupa standartlarını ve mimari restorasyon alanındaki güncel gelişimleri dikkate alan ancak ülkemiz örneklerine özgü olarak geliştirilecek bir standart çerçevesinde yapılmalıdır. Böylece kültür varlıklarımızın birbirleriyle kıyaslamalı olarak hasar durumlarının değerlendirilmesi mümkün olacaktır. Müdahaleler, doğru sırada ve kapsamda, gerekli disiplinlerin katılımı ile planlanabilecektir.Keywords : Durum Raporu, Avrupa Standardı, Tarihi Yığma Yapılar, Koruma