- Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences
- Vol: 8 Issue: 2
- Sandal ağacının (Arbutus andrachne L.) yaprak ve çiçeklerinin uçucu bileşen ve yağ asidi kompozisyon...
Sandal ağacının (Arbutus andrachne L.) yaprak ve çiçeklerinin uçucu bileşen ve yağ asidi kompozisyonu
Authors : Ebru Hatice TIĞLI KAYTANLIOĞLU, Hüseyin FAKİR, Nilay ÇİÇEK
Pages : 169-175
Doi:10.35229/jaes.1188030
View : 27 | Download : 41
Publication Date : 2023-06-30
Article Type : Research Article
Abstract :Sandal ağacı (Arbutus spp.) cinsi Ericaceae familyasının bir üyesidir. Ülkemizde Arbutus andrachne ve Arbutus unedo olmak üzere iki türü bulunmaktadır. Ayrıca bu iki türün doğal melezi olan Arbutus x andrachnoides Anadou’nun çeşitli lokasyonlarında rapor edilmiştir. Türler Anadolu\'nun kıyı kesimlerinde yayılış gösterir ve yenilebilir meyvelere sahiptir. Meyveler reçel, meyve jölesi ve şarap hazırlamak için kullanılır. Ayrıca meyveleri son yıllarda süs çelenkleri yapımında tercih edilmektedir. Bu çalışmada Arbutus andrachne yaprak ve çiçeklerinin yağ asidi ve uçucu bileşenleri HS-SPME/GC-MS analizi ile belirlenmiştir. Çalışma materyali Isparta, Adana, Antalya ve Muğla illerinden toplanmıştır. Sandal bitkisinin yaprak ve çiçeklerinin analiz sonucunda Isparta ilinde 73 adet, Adana ili 67 adet, Antalya ili 74 adet, Muğla ili 57 adet uçucu bileşen bulunmuştur. Antalya örneğindeki sandal ağacının en etken uçucu bileşenler: E-2-Hexenal (%33,69), Hexanal (%8,77), 2,4-Hexadienal (%4,32), Isparta örneğinde; E-2-Hexenal (%20,97), 2-Butenal (%7,52), Asetik asit (%6,38), Adana örneğinde; Hexanal (%14,17), 2-Butenal (%8,58), E-2-Hexenal (%6,70), Muğla örneğinde; B-Bisabolene (%54,75), caryophyllene (%8,66), E-2-Hexenal (%3,94) olarak tespit edilmiştir. Yağ asidi en çok oranda Muğla, Adana, Isparta İli örneklerinde alfa- linolenik asit (sırasıyla %46,17; %38,68; %28,91), palmitik asit (sırasıyla %16,46; %11,09; %20,99), linoleik asit (sırasıyla %10,66; %10,62; %15,06), Antalya İli örneğinde %29,03 palmitik asit, %25,21 stearik asit olarak belirlenmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen sonuçlar diğer yapılan çalışmalarla karşılaştırılmıştır. Karayemiş (Arbutus unedo) türünde benzer çalışmalar olmakla birlikte Sandal ağacı (Arbutus andrachne) ile yapılan çalışmalarda yaprak ve çiçek örneklerinden uçucu bileşen ve yağ asidi konulu çalışmalar yeterince olmadığı anlaşılmıştır.Keywords : sandal, arbutus, SPME, uçucu bileşen