- International Journal of Political Science and Urban Studies
- Vol: 7 Issue: 1
- Uluslararası Antlaşmaların Analizi Üzerinden Adalet ve Kalkınma Partisi Döneminde Türkiye’nin Değişe...
Uluslararası Antlaşmaların Analizi Üzerinden Adalet ve Kalkınma Partisi Döneminde Türkiye’nin Değişen Ortadoğu Politikası
Authors : Gül ARIKAN AKDAĞ, Aylin AYDIN ÇAKIR
Pages : 148-167
Doi:10.14782/ipsus.539211
View : 14 | Download : 3
Publication Date : 2019-03-27
Article Type : Research
Abstract :Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) döneminde Türk dış politikasının seyri pek çok araştırmaya konu olmuştur. Bu araştırmalar genellikle, bu dönem dış politikasında Ortadoğu’yla olan ilişkilerde bir artış ve bu ilişkilerde özellikle yumuşak güç kullanımına bir kayış olduğunu iddia etmektedirler. Bu araştırmaların temel savları ve bu savları destekleyen kanıtlar ikna edici olsa da Türkiye’nin dış politikasındaki değişimi sistematik ve bütüncül şekilde göstermekten uzak görünmektedir. Bu çalışmanın amacı AKP iktidarı döneminde Türkiye’nin Ortadoğu politikasında meydana gelen değişimin boyutları konusunda iddia edilen temel savları ampirik olarak test etmektir. Bu doğrultuda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 1984 ve 2015 yılları arasında onaylanan uluslararası antlaşmalar imzacı taraflar, konu ve içerik bakımından kodlanmış ve literatürdeki dört temel hipotez bu orijinal veri seti kullanılarak test edilmiştir. İlk olarak, çalışmada AKP hükümetiyle birlikte Ortadoğu ülkeleriyle olan ilişkilerde bir yükselme olup olmadığı irdelenmiştir. Ardından, sert güç kullanımından yumuşak güç kullanımına bir kayma olup olmadığı araştırılmış ve varsa hangi yumuşak güç aracının daha çok kullanıldığı ampirik olarak gösterilmiştir. Son olarak, Türkiye’nin Ortadoğu bölgesine yönelik politikasında farklı AKP hükümetleri boyunca dönemsel bir değişim olup olmadığı ortaya konulmuştur. Çalışmanın bulguları literatürde var olan hipotezleri kısmı olarak desteklemektedir. İlk olarak, veriler, AKP döneminde Ortadoğu ülkeleriyle ilişkilerde sayısal olarak bir artışı işaret ediyor olsa da bu artışın diğer bölgelerle olan ilişkilerle orantılandığında birinci ve ikinci AKP hükümetlerinin birinci ANAP hükümetinin gerisinde kaldığına işaret etmektedir. İkinci olarak veriler, literatürün iddia ettiğinin tersine sert güç kullanımında bir azalmaya veya yumuşak güç kullanımında bir artışa işaret etmemektedir. Aksine ikinci ve üçüncü AKP dönemlerinde güvenlik konularıyla ilgili yapılan antlaşmalarda belirgin bir artış göze çarpmaktadır. Üçüncü olarak, Ortadoğu ülkeleri ile imzalanan antlaşmaların analizi ekonomi içerikli antlaşmalarda bir artış olmadığını ama enerji, çevre, eğitim ve kültür gibi başka yumuşak güç araçlarının AKP’nin iktidara gelişi ile birlikte baskın hale geldiğini göstermektedir. Dördüncü olarak, veriler incelendiğinde, AKP dönemi Türkiye’nin Ortadoğu politikasında bölgedeki uluslararası örgütlerle olan işbirliği giderek artan bir yön gözlemlense de, önceki tüm hükümet dönemlerinden daha yüksek seviyede olmadığı görülmektedir.Keywords : AKP, Türkiye, Ortadoğu politikası, Uluslararası Antlaşmalar, Yumuşak Güç