- International Journal of Public Finance
- Vol: 2 Issue: 1
- Vergilemede Kanunilik İlkesi Açısından Anayasa’nın 73/4. Maddesi ile Bakanlar Kuruluna Yetki Verilme...
Vergilemede Kanunilik İlkesi Açısından Anayasa’nın 73/4. Maddesi ile Bakanlar Kuruluna Yetki Verilmesinin Değerlendirilmesi
Authors : Adnan Gerçek, Feride Bakar
Pages : 7-26
Doi:10.30927/ijpf.325412
View : 14 | Download : 7
Publication Date : 2017-08-15
Article Type : Research
Abstract :"Temsilsiz vergi olmaz” prensibine uygun olarak vergilemede kanunilik ilkesine genellikle tüm ülke anayasalarında yer verilmiştir. Türkiye’de ise Anayasanın 73/4. maddesindeki özel hükümle, vergilemeye ilişkin belirli unsurlarda ve kanunlarda belirlenen sınırlar içinde değişiklik yapma yetkisi Bakanlar Kuruluna devredilmiştir. Bunun gerekçesi de; "vergi yükünün muaflığı ve istisnaların zamanla artan oranla düşmesini engellemek” ve "ekonomiye etkin ve hızlı müdahale edebilmek için esneklik ve çabukluk getirmek” olarak belirtilmiştir. Türk vergi kanunlarında Bakanlar Kuruluna yetki verilmesine ilişkin düzenlemelerin sayısı her geçen gün artmaktadır. 2017 yılı itibariyle 25 vergi kanununun 107 farklı maddesinde Bakanlar Kuruluna değişiklik yapma yetkisi verilmiştir. Ancak bu maddelerin 25’inde Bakanlar Kuruluna verilen yetki şu ana kadar hiç kullanılmamıştır. 1971-2017 yılları arasında Bakanlar Kurulu kendisine verilen yetkiyi 735 tane Bakanlar Kurulu Kararları ile kullanmıştır. Bakanlar Kuruluna verilen değişiklik yapma yetkisi; sırasıyla muaflık unsurunda 10 defa, istisna unsurunda 22 defa, indirim unsurunda 36 defa, oran unsurunda 438 defa, maktu tutarlarda 195 defa ve diğer konularda 48 defa kullanılmıştır. Ülkemizde 2003 yılından sonra enflasyonun düşmesiyle birlikte Bakanlar Kuruluna yetki devrine yol açacak yeni düzenlemelerin sayısında azalma olması beklenirken, uygulamada böyle olmamış ve 32 tane yeni kanun maddesinde düzenleme yapma yetkisinin Bakanlar Kuruluna verildiği görülmüştür. Demokrasiyi ve hukukun üstünlüğünü benimsemiş bir ülkede "kanunsuz vergi olmaz” ve "temsilsiz vergi olmaz” temel ilkelerinden sapmalara yol açabilecek hiçbir hükmün kabul edilmesi düşünülemez. Bu nedenle ülkemizde hukuk devleti ve vergilemede kanunilik ilkesini zedeleyen, vergilemede istikrar ve belirliliği ortadan kaldıran Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi ile ilgili hüküm Anayasa metninden çıkarılmalıdır.Keywords : Vergilendirme yetkisi, Vergilemede kanunilik ilkesi, Bakanlar Kurulu Kararları, Yetki devri