- International Journal of Filologia
- Issue: 8
- DÎVÂN’INDAN HAREKETLE YUSUF HAKÎKÎ’NİN ANLAM DÜNYASINDA SÖZ VE SÖZÜN ÖNEMİ
DÎVÂN’INDAN HAREKETLE YUSUF HAKÎKÎ’NİN ANLAM DÜNYASINDA SÖZ VE SÖZÜN ÖNEMİ
Authors : Hulusi Eren
Pages : 77-87
Doi:10.51540/ijof.1206124
View : 13 | Download : 10
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Sözlükte bir düşünceyi eksiksiz olarak anlatan kelime dizisi, kelam, olarak tanımlanan sözün tarihini; dünyanın yaratılışına, ilk insan ve peygamber olan Hz. Âdem’e kadar götürmek mümkündür. Kur’ân-ı Kerîm’in ifadesiyle Allah, Hz. Adem’e isimleri öğreterek varlıklar ve semboller arasında zihinsel bağ kurma yeteneği vermiştir. O da bu bilgileri sözler vasıtasıyla etrafında bulunanlara aktarmıştır. Böylece nesilden nesile peygamberlerin dilinde vahiy, âlimlerin dilinde ilim, şairlerin dilinde şiir, idarecilerin dilinde buyruk olarak tezahür edecek sözün macerası da başlamıştır. Şairlerin sözü kelimelere dönüştürüp estetik bir formda işlemesiyle şiir ortaya çıkmıştır. Böylece duygu ve hayaller şairlerin anlam dünyasında mecaz ve sanatlarla işlenerek kelimelere dökülmüş, sözün şiir formuna dönüşmesi sağlanmıştır. Şairlerin edebî şahsiyetine göre kimi zaman sözün nasıl söylendiği kimi zaman da ne söylediği önemli görülmüştür. Buna bağlı olarak ifade klasik şairlerce edebî sanatların ardında okuyucuya sunulurken, mutasavvıf şairler okuyucuyu irşat amacı güderek ifadeyi daha açık ve anlaşılır bir biçimde aktarmıştır. Somuncu Baba’nın oğlu olarak bilinen Yusuf Hakîkî Baba 15. yüzyılın mutasavvıf şairlerindendir. Tasavvufi ıstılahları sıkça kullandığı şiirlerinde şair, görüşlerini ve sufiyâne düşüncelerle örülü sözlerini okuyucuya aktarmıştır. Bu çalışmada, Dîvân’ından hareketle Hakîki Baba’nın anlam dünyasında söz ve sözün önemi ele alınmıştır.Keywords : Divan edebiyatı, Somuncu Baba, söz, sözün önemi., Yusuf Hakîkî