- GSI Journals Serie C: Advancements in Information Sciences and Technologies
- Vol: 2 Issue: 1
- Çok Düşük Frekanslı (VLF) Radyo Alıcıları ile M≥6.0+ Deprem Öncülerinin İncelenmesi
Çok Düşük Frekanslı (VLF) Radyo Alıcıları ile M≥6.0+ Deprem Öncülerinin İncelenmesi
Authors : Mustafa Ulukavak, Ismail Demiryege
Pages : 23-39
View : 9 | Download : 6
Publication Date : 2019-08-05
Article Type : Research
Abstract :Depremler sismik faaliyetler olduğu için meydana gelmeden önce çeşitli belirtiler ortaya çıkmaktadır. Sismik aktivitelerin meydana getirdiği etkilerinden birisi de alt iyonosfer tabakası üzerinde olduğu bilinmektedir. Bu sebeple iyonosfer tabakası üzerindeki değişimler gözlemlenerek muhtemel sismik olaylar tespit edilmeye çalışılmaktadır. Yerkürede meydana gelen kabuk hareketlerinin oluşturduğu titreşimler, insanlar üzerinde sadece sarsıntı olarak değil insanların doğrudan algılayamadığı bazı çevresel değişimlere de yol açmaktadır. Bu değişimler farklı yöntem ve cihazlarla tespiti yapılacak şekilde modellenebilmektedir. Bu yöntemlerin incelenmesindeki temel parametrelerden birisi de Çok Düşük Frekans (VLF) sinyal değerlerindeki değişimdir. Bu amaçla deprem öncesi ve sonrası alt iyonosfer tabakasında meydana gelen değişimlerin VLF sinyallerinden elde edilen değişimlerle modellenerek aralarındaki ilişkinin ortaya çıkarılması deprem öncesi iyonosferik değişimlerin belirlenmesinde kullanılabilir. İyonosferin bu bölgesinde gerçekleşen geçici karışıklıkların VLF sinyalleri ile uzaktan algılama sistemlerinde kullanılması birçok araştırmanın konusu olmuştur. Yapılan çalışmalarda VLF dalgalarının iyonosferin alt tabakasından (D bölgesinden) yansıması kuralı üzerine kurulu olduğu görülmektedir. İyonosferin, depremlerden önceki birkaç gün içerisinde, yansıtılmasını sağladığı elektromanyetik dalgalar üzerinde bazı analiz edilebilir değişiklikler göstermektedir. Bu değişiklikleri belirli matematiksel ve istatistiksel modellerle anlamlandırabilmek, depremlerin gerçekleşmeden önce ortaya çıkabilecek muhtemel öncülerini ortaya koymaktadır. Bu çalışmada, 17 Ocak 1995 Kobe (M=7.2), 6 Ocak 2008 (M=6.2) Yunanistan Depremi, 25 Nisan 2015 (M=7.8) Nepal-Gorkha depremi ve bu depremin 12 Mayıs 2015 (M=7.3) tarihinde gerçekleşen artçı depreminin, 12 Ocak 2010 (M=7.0) Haiti ve 11- 21 Kasım 2016'da Japonya'nın açık denizlerinde meydana gelen sırasıyla M=6.1 ve M=6.9 büyüklüklerindeki iki depremin alt iyonosfer tabakasında meydana gelen sinyal yayılımları sonucunda ortaya çıkan deprem öncülü sonuçlarının incelenmesi gerçekleştirilmiştir.Keywords : Çok Düşük Frekans, Deprem, Deprem Öncülü, VLF