- Eurasian Journal of Music and Dance
- Issue: 18
- TÜRK SANAT MÜZİĞİ GELENEĞİNDE MANDIRA TÜRÜ VE YAPISAL ÖZELLİKLERİ
TÜRK SANAT MÜZİĞİ GELENEĞİNDE MANDIRA TÜRÜ VE YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Authors : Muattar Demet Doğruöz
Pages : 70-83
Doi:10.31722/ejmd.956683
View : 23 | Download : 7
Publication Date : 2021-06-30
Article Type : Research
Abstract :Türk sanat müziği repertuvarında zeybek, sirto, longa ve mandıra gibi kökeni halk dansı ve müziklerine dayanan çalgısal türler, sanat müziği geleneği mensupları tarafından çeşitli işlevleri doğrultusunda yaratılmış ve geleneğin parçası haline gelmişlerdir. Bu araştırmada, yaklaşık bir buçuk asır önce gelenek dairesinde ilk örneğine rastlanan mandıra türü incelenmiştir. Araştırmanın amacı, mandıra türünü belirleyen yapısal özellikleri ortaya koymak ve türün kimlik işaretleyicisi özelliklerinin "oyun havası” veya "saz eseri” genellemeleri içinde zayıflamasının önüne geçmektir. Araştırmanın amacı doğrultusunda, mandıra türünde bestelenen eserlerin özelliklerini belirli kavramlar ve temalar çerçevesinde bir araya getirmek, düzenlemek ve sınıflandırabilmek üzere, içerik analizi yöntemine başvurulmuştur. Bu çerçevede yapılan analizlerde, mandıraların biçim özelliklerine ilişkin; biçim kurgusu, bölüm sayısı ve hane tasarımı inşa şekilleri değerlendirilmiştir. Mandıraların ritim özelliklerine ilişkin; usûl tipleri, ikâ tipleri ve tempo özellikleri irdelenmiştir. Mandıraların hacim özelliğine dair çıkarımlar, eserlerin cümle sayıları incelenerek yapılmıştır. Tür incelenirken yapısal simetri özellikleri de değerlendirilmiş, bu kapsamda; cümle ölçü sayısı, çatal cümle ve çatal cümlecik inşa şekilleri üzerinde durulmuştur. Tür incelemesinde makama bağlı işitsel etki değiştiricilere ilişkin özellikler ise geçki ve çeşni kullanımlarına bağlı olarak açıklanmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda elde edilen veriler, istatistik programı kullanılarak sunulmuş ve yorumlanmıştır.Keywords : Türk sanat müziği, Oyun havası, Mandilatos, Mandıra, Tür incelemesi