- Eurasian Journal of Forest Science
- Vol: 6 Issue: 3
- Impact of spatial factors on climate variables and species distribution in forest ecosystems under s...
Impact of spatial factors on climate variables and species distribution in forest ecosystems under sea influence of Eastern Blacksea Region
Authors : Ayhan Usta, Murat Yilmaz, Yavuz Kocamanoğlu, Esengül Genç
Pages : 83-97
Doi:10.31195/ejejfs.439424
View : 13 | Download : 2
Publication Date : 2018-10-26
Article Type : Research
Abstract :Orman ekosistemlerinin dağılımı ve özellikleri büyük ölçüde iklimin etkisi altındadır. İklim, tohumdan fidan teşekkülüne, büyümeyi, yaprak alanı ve formunu, fenolojiyi ve bitki hayatını doğrudan etkiler. İklim, küresel ölçekten bölgesel ve yerel ölçeğe farklılık gösterir. İklimin, vejetasyon üzerinde meydana getirebileceği değişiklikler yoluyla, değişen vejetasyonu tekrar orijinal haline döndürebilecek geri besleme mekanizmaları da vardır. Bu çalışmada, Doğu Karadeniz Bölümü’nde Canik-Giresun Dağları, Trabzon Dağları ve Rize-Kaçkar Dağları yetişme ortamlarında deniz etkisi altındaki dağlık arazide ağaç türlerinin yayılışı ile konum faktörleri (yükselti, denizden uzaklık, enlem) ve iklim değişkenleri arasındaki ilişkilerin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada, deniz etkisi altında kıyı ve dağlık alanlarda farklı yükseltilerdeki meteoroloji istasyonlarının yağış, sıcaklık (ortalama, minimum ve maksimum) ve sisli günler sayısı gibi iklim verilerinden yararlanılmıştır. Yükseltideki 100 m artış Canik-Giresun Dağları’nda 26.9 mm, Rize-Kaçkar Dağlarında 87,0 mm yağışta düşüşe; yetişme ortamlarında ortalama olarak 0,4 oC ortalama sıcaklık düşüşüne sebep olmuştur. Yıllık yağışlardaki düşüş, sahilden 10 km uzaklaşıldığında, Trabzon Dağları’nda 70 mm, Canik-Giresun Dağlarında 100 mm ve Rize-Kaçkar Dağlarında 290 mm’ye ulaşmaktadır. Yükselti ve denizden uzaklığa bağlı olarak sisli gün sayısında istatistiksel olarak artışlar belirlenmiştir. Araştırma alanında, denizden uzaklığın ve yükseltinin ekstrem olduğu III. yükselti basamağında, Canik-Giresun dağlarında Sarıçam, Doğu Ladini ve Göknar, Trabzon dağlarında Doğu Ladini ve Sarıçam, Rize-Kaçkar Dağlarında Doğu Ladini, Doğu Kayını ve Göknar yayılış göstermektedir. Yükselti ve denizden uzaklığın artması ile düşen yağış miktarına rağmen, yüksek dağlık alanlardaki sis bulutu bu türlerin korunmasında ve yayılışında önemli ekolojik bir rol üstlenmektedir.Keywords : Yetişme ortamları, yükselti, enlem, denizden uzaklık, yağış, sıcaklık