- Eskisehir Medical Journal
- Vol: 3 Issue: 2
- Sars-Cov-2 Enfeksiyonunun Hepatobiliyer Sisteme Etkileri ve Klinik Özellikleri; Vaka-Kontrollü Çalış...
Sars-Cov-2 Enfeksiyonunun Hepatobiliyer Sisteme Etkileri ve Klinik Özellikleri; Vaka-Kontrollü Çalışma
Authors : Berrin Yalinbaş Kaya, Yonca Yilmaz Ürün, Ismail Yenilmez, Yeliz Mert Kantar, Ali Türeyen, Hatice Hamarat, Zeynep Irmak Kaya, Serdar Efe, Cansu Demiral, Pamir Çerçi, Muslih Ürün
Pages : 157-166
View : 29 | Download : 9
Publication Date : 2022-08-01
Article Type : Research
Abstract :Giriş: SARS-CoV-2 enfeksiyonuyla gelişen pandemi son 3 yıldır dünya çapında önemli bir sağlık sorunudur. COVID-19 hastalığında gelişen karaciğer hasarının patogenezi ve sonuçları hala belirsizdir. Biz de bu çalışmamızda, COVID-19 hastalarında karaciğer fonksiyon testi (KCFT) anormalliklerinin prevalansını, ilaçlarla ilişkisini, şiddetli ve şiddetli olmayan COVID-19 hastaları arasındaki farkı, yoğun bakımda ve serviste yatan hastalarda KCFT seyrinin sonuçlarını araştırdık. Yöntemler: Çalışmaya Eskişehir Şehir Hastanesine Mart 2020 ve Ekim 2020 tarihleri arasında başvuran 389 hasta çalışmaya dahil edildi. RT-PCR (+) hasta ve RT-PCR(-) kontrol grubunun demografik verileri (yaş, cinsiyet, komorbiditeler, semptomları), laboratuvar parametreleri, radyolojik tetkikleri, servis ve yoğun bakım takipleri ve kullanılan ilaçlar retrospektif olarak kaydedildi. COVID-19’lu tüm hastalar şiddetli veya hafif ve orta şiddetli vakalar olarak sınıflandırıldı. Bulgular: RT-PCR (+) 321 hastanın 115’inde (%35,2), PCR (-) kontrol grubunda 68 hastanın 10’unda (%14,7) anormal KCFT saptandı. Hastaneye yatış anında karaciğer testleri (Alanin aminotransferaz, Aspartat aminotransferaz, total bilirubin, Gama-glutamil transferaz, Alkalen fosfataz) hasta grubunda sırasıyla %10,3, %22,7, %4,9, %11,4 ve %1,2; kontrol grubunda ise %1,9, %2,9, %2, %3,3, %0,8 oranında yüksekti (p=0,610, p=0,00, p=0,269, p=0,198, P=0,158). Antibiyotik (Levofloksasin, Seftriakson, Klaritromisin, Tazobaktam, Karbapenem), düşük molekül ağırlıklı heparin (DMAH) ve antiviral (favipravir) tedavi alan hastalarda KCFT’de anlamlı yükseklik saptandı (p=0,001, p=0,001, p=0,001). KCFT’de yükselme hafif şiddetli vaka grubunda (%40,2; %8,2) ve şiddetli vaka grubunda (%41,2; %5,2) belirgin iken, kontrol grubunda ise düşüktü (%0,5). Sonuç: SARS-CoV-2 enfeksiyonda, karaciğer hasarı sık görülür ancak oldukça hafiftir. Şiddetli COVID-19 hastalarında anormal karaciğer testlerinin sıklığı, hafif hastalığı olanlara göre daha yüksektir. Hastalık şiddeti, önceden var olan karaciğer hastalığı ve ileri yaş, karaciğer hasarı için risktir. İlaç kaynaklı karaciğer hasarı, sistemik inflamatuvar yanıt sendromu ve hipoksi tarafından tetiklenen karaciğer hasarı, COVID-19'da karaciğer hasarı için esas etiyolojik faktörler olabilir.Keywords : COVID-19, Karaciğer hasarı, SARS-CoV-2