- Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences
- Issue: 48
- LOOKING AT FAMILY PHOTOGRAPHS: READING CAMERA LUCIDA WITH MERLEAU-PONTY
LOOKING AT FAMILY PHOTOGRAPHS: READING CAMERA LUCIDA WITH MERLEAU-PONTY
Authors : Gülsüm Depel?
Pages : 25-38
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2015-09-10
Article Type : Other
Abstract :Deneme yazarı ve eleştirmen Roland Barthes tarafından fotoğraf üzerine yazılmış olan Camera Lucida, görsel çalışmalar alanında en fazla gönderme yapılan eserlerden biridir. Yazarın deyişiyle bir ‘Bakma’ tarihinin peşine düşen kitabın dilindeki edebi lezzet ve melankoli, önemli ölçüde Barthes’ın annesine duyduğu sevgisinden ve ölümüne kadar onu hiç terk etmeyen yas ve keder hissinden kaynaklanır. Camera Lucida Jean-Paul Sartre’ın Le’Imaginarie kitabına ithafen yazılmıştır. Nitekim Barthes’in ‘punctum’ kavramının tanımsal ve duygusal kökleri büyük ölçüde Sartre’ın negatif bakış fenomenolojisine dayanır. Sartre, bakmak ve bakılmak ilişkisini, öznenin kayıp ve eksilmenin yüküyle kurulduğu negatif bir deneyim anı olarak kavramlaştırır. Barthes’daki ‘punctum’ da benzer doğrultuda geri döndürülemez zamansallık, ölüm ve kayıp ile bağ kurar. Bu makalede, Barthes’ın fotoğrafa dönük fenomenolojik sorgusunun birçok noktada J. P. Sartre’dan ziyade M. Merleau-Ponty’nin imgelere dönük yaklaşımı ile bağ kurduğu düşüncesinden yola çıkılmış, metin Camera Lucida’yı Sartre’ın karamsar bakışı yerine, Merleau Ponty’nin optimist bakış fenomenolojisinin kılavuzluğunda yeniden okumak deneysel fikrinden hareket etmiştir. Merleau-Ponty ile Barthes arasındaki irtibatın olanaklılığını araştırmak fotoğrafa dönük tartışmaları genişletebileceği gibi, ayrıca bir yanıyla Camera Lucida’daki keder ve yas duygusunu yatıştırmayı/iyileştirmeyi denemek ve fotoğraf ile sosyal bellek arasındaki geçişi açmak çabası olarak da değerlendirilmelidir.Keywords : Camera Lucida, Barthes, Merleau-Ponty