- Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
- Vol: 59 Issue: 2
- DTÖ HUKUKU UYGULAMASINDA AYRIMCILIK YAPMAMA İLKESİ
DTÖ HUKUKU UYGULAMASINDA AYRIMCILIK YAPMAMA İLKESİ
Authors : Talat Kaya
Pages : 183-242
Doi:10.1501/Hukfak_0000001597
View : 11 | Download : 9
Publication Date : 2010-06-01
Article Type : Research
Abstract :Uluslararası alanda çok taraflı ticaret sisteminin hukuki temeli 1994 yılında imzalanan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Anlaşması1 ve ekinde yer alan Anlaşmalar (DTÖ Anlaşmaları) tarafından belirlenmektedir. DTÖ, 1947 yılında geçici olarak uygulamaya konulan ve 1994 yılına kadar uygulanan Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması’nın (GATT 1947) yerini almıştır. Bununla birlikte, DTÖ Anlaşması, GATT 1947 hükümlerini yürürlükten kaldırmamış, tam tersine 1947 sonrasında yapılan müzakere turları ile kaydedilen gelişmeleri de içerecek şekilde, GATT 1994 altında bünyesine katmıştır. DTÖ Anlaşması’nın yürürlüğe girmesi ile birlikte dünya ticareti, DTÖ şemsiyesi altında yer verilen ve yaklaşık 60 anlaşma, ek, mutabakat ve karardan oluşan hukuki bir zemin üstünde şekillenmiştir. Söz konusu hukuki yapının temel yapıtaşını ise Ayrımcılık Yapmama İlkesi oluşturmaktadır. En Çok Kayrılan Ülke ve Ulusal Muamele kurallarından oluşan bu ilkenin tanımı ve uygulaması basit gibi gözükmekle beraber, uygulamanın bu ölçüde basit olmadığı Panel ve Temyiz Organı raporları incelendiğinde açıkça görülmektedir. Diğer yandan, söz konusu kurallardan sapmaya olanak sağlayan istisna kurallarının varlığı uygulamayı daha da güçleştirmektedir. Bu çerçevede, DTÖ’ye 26 Mart 1995 tarihinde üye olan Türkiye açısından Ayrımcılık Yapmama İlkesi’nin DTÖ hukukundaki uygulamasının anlaşılması gerek dış ticarete ilişkin mevzuatın hazırlanması ve gerekse Türkiye’nin taraf olabileceği muhtemel bir panelde haklarımızın savunulması açısından önem taşımaktadır.Keywords : DTÖ Hukuku, Ayrımcılık Yapmama İlkesi, En Çok Kayrılan Ülke Kuralı, Ulusal Muamele Kuralı