- Zeki Sistemler Teori ve Uygulamaları Dergisi
- Vol: 5 Issue: 2
- Covid-19 Hastalarının Ölüm Oranlarının ve Yüksek Ölüm Riskine Sahip Hastaların Belirlenmesi için Tem...
Covid-19 Hastalarının Ölüm Oranlarının ve Yüksek Ölüm Riskine Sahip Hastaların Belirlenmesi için Temel Bileşen Analizinin Kullanılması
Authors : Ebru Efeoğlu
Pages : 127-136
Doi:10.38016/jista.1082310
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2022-09-21
Article Type : Research
Abstract :Covid-19 virüsü 2019 yılında ortaya çıktı ve kısa bir sürede tüm dünyaya yayıldı. Milyonlarca insanın enfekte olmasına ve yüz binlerce insanın ölümüne neden oldu. Her geçen gün vaka sayısı artmakta ve virüsün yeni varyantlar meydana gelmektedir. Bu hastalığa sahip kişileri tespit etmek için Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) testleri uygulanmaktadır. Hastalığı tespit edilen kişilerin durumlarının incelenmesi yoğun bakım ve ölüm oranlarının önceden tespiti oldukça önemlidir. Bu çalışmada Covid-19 hastalarından ölüm oranlarının tespitinde özellik çıkarımı yöntemi olarak Temel Bileşen Analizi (PCA) kullanılmış ve yöntemin başarılı sonuçları en popüler makine öğrenmesi teknikleri ile gösterilmiştir. Çalışmada kullanılan makine öğrenmesi teknikleri K-En Yakın Komşu (KNN), Doğrusal Ayrımcılık Analizi (LDA), Extra Ağaçlar, Random Tree, Rep Tree ve Naive Bayes algoritmalarıdır. Bu tekniklerin performans değerlendirmesinde Doğruluk, Kesinlik, Duyarlılık, Rms, F-skoru değerleri hesaplanmıştır. Ayrıca ROC Eğrileri ve Karışıklık matrisleri incelenerek sonuçlar karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, en iyi performansın Temel bileşenler analizi uygulandıktan sonra Doğrusal Ayrım Analizi (PCA+LDA) kullanımı ile elde edildiği görülmüştür. PCA+LDA uygulaması ile %96,39 Doğruluk oranı elde edilmiştir. Makalede ayrıca özellik çıkarımının kullanılmasıyla Covid-19 virüsünden Zatürre, Şeker, KOAH ve Astım hastalarının, hamile, yaşlı ve entrube insanların daha çok etkilendiği ve ölüm riskinin daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Virüsün varyantlarının ölümcüllüğünün incelenmesi, riskli hastaların tedavisi, ölüm riski bulunan hastaların izolasyonu için gereken önlemlerin alınması ve hastane kapasite planlamasının iyileştirilmesi açısından bu çalışma önem arz etmektedir.Keywords : Covid-19, Performans Analizi, Sınıflandırma Algoritmaları, Temel Bileşen Analizi