- Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi
- Vol: 29 Issue: 2
- Türkiye’deki Zeytin Çeşitlerinin Moleküler Analizlerinin Genel Değerlendirmesi
Türkiye’deki Zeytin Çeşitlerinin Moleküler Analizlerinin Genel Değerlendirmesi
Authors : Firuze Topakli, Serra Hepaksoy
Pages : 362-372
Doi:10.29133/yyutbd.543047
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2019-06-28
Article Type : Review
Abstract :Zeytin ( Olea europaea L.) Akdeniz havzasında tarımı yapılan en eski türlerden birisidir. Meyvesi, yağı ve diğer yan ürünleriyle insan sağlığı açısından önemli olan zeytin, ekonomik önemi ile de binlerce yıldır insanlığa hizmet sunmaktadır. Kültür zeytini ( Olea europaea var. europaea ), Oleaceae familyasından Olea cinsine aittir ve Türkiye’de yetiştiriciliği yapılan 90 kadar yerli çeşidi mevcuttur. Bu çeşitler ile yabani zeytin formları arasında meydana gelen diğer ara formlar geniş bir genetik çeşitlilik oluşturmaktadır. Fertil bireyler ve birçok varyete yüksek derecede heterozigotluk gösterir. Bu durum çeşit doğrulamasını zorlaştırırken, yabancı tozlanma ile birlikte durum daha da karmaşık hal almaktadır. Yanlış etiketleme, sinonimler, yerel isimlendirme gibi birçok sebepten dolayı çeşitlerimizin ve bu farklı formların filogenetik ilişkileri tam olarak aydınlatılamamıştır. 1990’lı yıllara kadar çeşitler morfolojik özellikleri ile tanımlanmış ve birbirlerinden ayrılmıştır. Teknolojinin gelişmesi ve biyoteknolojik yöntemlerin tarımda kullanılması ile bu sorun bir ölçüde çözümlenmeye başlamıştır. Moleküler markörler ile çeşitlerin ayrılabilmesi ve genetik uzaklıklarının tespiti üzerine dünyada ve ülkemizde yapılan çok sayıda araştırma mevcuttur. Ancak bu çalışmaların sonuçları arasında da bazı farklılıklar bulunmaktadır. Bu makalede Türk çeşitlerinin yer aldığı araştırmaların sonuçları birlikte değerlendirilerek mevcut durumun ortaya konulması ve ileride yapılacak çalışmalara yön verilmesi amaçlanmıştır.Keywords : Olea europaea, Genetik çeşitlilik, Moleküler markör